Guşıejıxer / atasözler / proverbs Kategorisindeki Kelimeler

Hatalı bir çeviri olduğunuz düşünüyorsanız lütfen belirtiniz.

ADIǴE TÜRKÇE
Tığujım yişxiy yimışxiy tıraĺha Kurdun yediğide yemediğide üstüne kalıyor
A ş`ağemre ş`enığemre zekoş Maharetle bilgi kardeştir.
A zakor, agu téweştep Bir el alkışlayamaz
Acalır guzajörep yićiy gujörep Ecel ne acele eder ne de geç gelir.
Acaliṫu zışımıaće a zeĺ`eğum ĺ`ığe xaĺh İki ölüm olmadığına göre o bir ölüm yiğitçe olsun.
Açem yibje, zerınağećiy zerixıjışüştep Teke ,boynuzu takıldığında ayıramaz
Adıǵe haćer ptaṕe yis Çerkes misafir emin yerdedir
Adıǵem, šıfınığe xeĺ Çerkesde insanlık vardır
Adıǵem, zı šıfığe kıxenejışt Çerkesde bir insanlık kalır
Adıǵeme yaneḣ thamıćeriy bısım Çerkesin en fakiri de misafirperverdir
Adıǵer guće megupşıse Çerkes kalbi ile düşünür
Ahıĺ be ziem ke be yiaşt Akrabası çok olanın mezarı çok olur.
Aḣoğum xećıre melır tığujxeme yaşxı Sürüden ayrılanı kurt kapar
Akçer kızdićırem meqojı Para geldiği yere gider
Akıl ćećır bzegu ćıh Aklı kısa olanın dili uzun olur.
Akıl ziam ceğoğu yiı' Aklı olanın sevmeyenleri olur
Akıl ziam şeığe yiı' Aklı olanın sabrı vardır.
Akıl ziam yibzegu ḱuwew yepxığ Akıllı olanın dili derinden bağlıdır
Akılım wase ğesenığem ğune yiap Aklın bedeli, terbiyenin sınırı yoktur
Akılım yaner gupşıs Aklın annesi düşüncedir
Akılımre nasıpımre zeğus Akılla kısmet beraberdir
Akılınçer nasıpınç Akılsız nasipsizdir
Akılır çıjew mapĺe Akıl uzağa, geleceğe bakar
Akılır çıjew mapĺe ner aş şiĺeğurem réqo Akıl uzağa bakar,göz oraya yürür.
Akılır meĺıho, nasıpım ḱéğotı Akıl arar, kısmet bulur
Amalınçağem xabzer yewıko Çaresizlik adeti bozar.
Anem peṫısharem wıćeharepsı ğogum téharem wıćehajı Sofraya oturana yetişemesin, yola çıkana yetişirsin
Aner, ya neḣıj Yemek masası, hepsinden yaşlıdır
Apitfır zegohası abjıb meḣu Beş parmak birleşir avuç olur
Apsış'er, apsı nıkoće maşxe Tabak yapan,yarım tabakta yer
Arğoyir šıqu ded, aslanım yiĺ ćéşü neḣ Sivrisinek çok küçüktür ama aslanın kanını emer
Arğoyir wedı şü'še pedıd wedıjıye thamıć thaqumaćem zıxése, weseps ḱéxıme memexı he xınığom mayte, meku onığom metecı Sivrisinek zayıf, siyah sivri burunlu_x000B_Oldukça zayıf, kulak arkasına saldırır Çiy inince bayılır, arpa hasadında cin gibi Ot biçme zamanı havalanır
Arkenće yemılıçır kawbıtı Kement ile yılkıyı yakalarlar
Armeğum yiğeṫısıre çıǵır meğu Beceriksizin diktiği ağaç kurur.
Aşe değur ğuseşüı İyi silah iyi arkadaştır
Aşem wıfemıazeme, şıbzem zıfeğeaz ! Silaha yatkın değilsen, çalışmaya yönel
Aşer cegoáĺep Silah oyuncak değildir.
Atakećere fıće ṕastere Taze horozla, darı pastası.
Ate mılḱur bın ğeqod Baba mirası haneyi bozar
Ayer zımışxığem aşüır yiş'erep Kötüyü yemeyen, tatlıyı bilmez
Azem mezaxe yiap Usta için karanlık yoktur.
Azem zewıje yiblağ Ustanın herkes dostudur
Bacem tığujipĺ'ı yeğaṕše Tilki dört kurdu aldatır.
Bacem yaneh uşır bım şawbıtı En kurnaz tilkiyi ininde yakalarlar
Bacem yişö yipiy Tilkinin düşmanı kürküdür
Bajö nehiy ğebejü' Çoğalmak yerine, çoğalt.
Bane zıdeşımıem ğaş`e şıep Mücadele olmayan yerde hayat olmaz.
Bao neḣıy baş'e Çok laftan ziyade, çok iş
Bayim cenaće kızşiĺeme “mafe pfeḣu`” rao, thamıćem kızşiĺeme “te ḱipxığ” rao Zengin yeni elbise giyince “hayırlı olsun”, faḱir giyerse “nereden buldun” derler.
Bayim fethawısxere be Zenginin taziyecisi çok olur
Bayim yiguşü`ağor mılḱu, thamıćem bını Zengini mal, fakiri evlat sevindirir.
Bayiy zışıbem thamećeriy be Zenginin çok olduğu yerde fakir çok olur
Be şxerer ha şxaṕe yeqodejı Obur insan en sonunda it yalağında ölür.
Be zığeş'ağe nahiy be zıĺeğuğ Çok yaşayandan ziyade çok gören.
Be zığeş'ağe nehiy, be zıĺeğuğe Çok yaşayan değil çok gören
Be zıorem neḣıy, be zışı' Çok konuşandan ziyade, çok bilen
Begum ḱoreşü' kıtéćağ Yara üstüne çıban çıktı.
Bemıo beşı' Çok konuşmayan, çok iş yapar
Ben deĺımre, yamıwıbıremre zefed Mezarda yatanla, çekiştirilmeyen benzerdir
Ber zédéame ćır kağeḣıye Çok kişi beraber omuzlarsa yeri oynatır.
Bere dao Çok dinle
Bere wıĺfeme, bere wığın Çok doğurursan çok ağlarsın
Beşxır nasıpınç Obur nasipsizdir
bıbıre arğoyim cane şéĺe fazla göz açık
Bılım nehiy akıl Maldan ziyade akıl
Bılımım dimışexırer ĺ`ı şıpk Mülkün şımartmadığı erkektir.
Bılımım, yiacal zıyer arı Hayvanın eceli ,sahibindendir
Bılımır ziyem femıdeme haram Mal sahibine benzemezse haram sayılır.
Bın zıṕurer bın yiwas Aile yetiştiren, aile kadar değerlidir
Bınım maşü'em wıxişeşt Evlat ateşe sürükler
Bınım, maşü'em wıxişeşt Evlat ateşin içine çeker
Bısım femıfır, deqoáte ćıh Tembel ev sahibi uzun uğurlayıcıdır
Bısımgoáşem yićaser, bınım yiçeş'us Evin hanımının sevdiği ailenin sevdiği yemektir
Bjaḣo değur, bje ğebağu' İyi arıcının arıları çok üreme yapar
Bjıha baźer śekeriy Güz sineği ısırgandır
Bjıha maşü'er aşüı Güz ateşi hoştur
Blağe déle nehıriy, gubzığe piy Deli hısımdan ziyade, akıllı düşman
Blağe ṕığınıre ćenće ṕığınıre zefed. Akraba ile yumurtayı taşımak aynı şeydir.
Blağe zépşenıriy piy zépşenıriy zı Dost idare etmekle düşman idare etmek birdir
Blaner zışaĺfırem yequjı Ceylan doğduğu yere geri döner
Bler zewağer, ćapsem şeşıne Yılanın ısırdığı kişi ipten korkar
Blımxeriy, waxehame ketecıx Hayvanlar bile , içlerine girersen ayağa kalkarlar
Bzace bayim nehiy, thamıće kabzer nehışüı' Arsız zenginden, efendi fakir daha iyidir.
Bzace ğusem, mıse wéş'ı Yaramaz arkadaş , terbiyesiz yapar
Bzacem mezaxer yiblağ Arsızın dostu karanlıktır.
Bzacem şüır dewıneḣu Kötünün yanında iyide mavolur
Bzacem wiće yiwbıtıme, pıwıpćiy ćeź Yaramaz kuyruğunu tutarsa, keste at
Bzacer zıxeharer yeğewşörećı Yaramaz girdiği şeyi dağıtır
Bze thamıće şıap zımış'erer arı thamıćer Fakir dil yoktur, bilmeyen fakirdir
Bze zimıem ĺepk yiap Dili olmayanın soyu yoktur
Bzecaş`em mezaxer yiblağ Karanlık kötünün ahbabıdır.
Bzeguhar bzeguibl Laf taşıyan, yedi dillidir
Bzegur sew yixığ Dil kınsız kılıç gibidir
Bzem piwıpćıre ćıjırep Dilin kestiği iyileşmez
Bzer ĺepkım yips Dil, ırkın canıdır
Bzıĺfığe zıdeşısım çate şıraxırep Kadının olduğu yerde kılıç çekilmez.
Bzıĺfığe zidimıs huĺfığere zane zimığuse sabıyire zefed Kadınsız erkek, annesiz çocuk gibidir
Bzıĺfığem yapere sabıyim gumećır kıdéĺfı Kadın ilk çocuğuyla birlikte sıkıntıyı da doğurur
Bzıw šıqur, bzıw yinım yenekokugore zızegütḣıjığ Küçük kuş, büyük kuşla yarışırkan , kendini parçaladı
Bzıwır yiḱup debıbı Kuş, kuş sürüsüyle uçar
Bzıwıriy yinabğo şıĺ`ıḣuj Kuş bile yuvasında yiğittir.
Bzıwśıfım maşü'e xebğebıĺhan pĺećıştep Pamukta ateş saklayamazsın.
Ćale p'ow wéwıpćıjın kemığan Çocuk deyip sormamazlık yapma
Ćale zıṕurem, ćale wase xećı Çocuk büyüten çocuk değeri kadar yıpranır
Ćale zimıar fal'e ziar yeğaĺ'e Çocuğu olmayan özler, olanı da eziyetçeker
Ćaler değume, nıseriy değu Oğul iyiyse, gelinde iyi
Ćaler oáftiy, yiwıjı yihaj Çocuğa iş buyur arkasından git
Cane mılajere gopeğu mıotejıre şıep Eskimeyen fistanla, bitmeyen dert yoktur
Ćaqor ĺ`ım yiwın Yamçı erkeğin evidir.
Ceğoğur ğotığoşüı, blağer ğotığoáy Düşmanı bulmak kolay, dostu bulmak zor
Ceğoğure ćeseğure zimıa şıap Sevmeyeni de, seveni de olmayan yoktur.
Ćelešıqur zıp'oáfterem wéoftejı Çocuğu iş yaptırmak için gönderdiğin yere, senide gönderir.
Cendırem wıfemıdehaşx, weriy wıcendınće ḣun Tökezleyene gülme, senin de tökezleyeceğin olur
Ćepseşxom, yihırer, ćepsejıyem, ḱéhıjı Urganın götürdüğünü, iplik getirir
Ćer kaqo jır meqojı Genç gelir, yaşlı gider
Çatem piwıpćıre mećıjı jem piwıpćıre ćıjırep Kılıcın kestiği , yeniden iyileşir. dilin kestiği iyileşmez
Çetıjıye mıwıçü’ psıjö xapć Yerinde duramayan civciv, kaynar suya atlar
Çetıjıye paser meĺaye, çetıjıye ćaser bğem yehı Erken civciv tüner,geç civcivi kartal kapar
Çetım neḣıy ćenćer neh uş Yumurta tavuktan akıllıdır
Çetım nehiy çetıjıyer neh uş Civciv, tavuktan akıllıdır
Çetım yihayiy yiğuthiy, zexet Tavuğun dışkısı ile sidiği iç içe
Çetıw zerımısım śığo şecegu Kedinin olmadığı yerede, fare oynar.
Çetıwım yiguşü'ağo, śığom yiguağu' Kedinin sevinci , farenin üzüntüsüdür
Çetıwır, śığoće ĺ'ıḣuj Kedi, fareye göre kabadayıdır
Çıǵ zakor jım şeşıne Yalnız ağaç, rüzgardan korkar
Çıǵ zakor mezım şeşıne Tek ağaç ormandan korkar
Çıjer zıĺeğurer gupsefışürep Geleceği gören, rahat edemez
Çılem yideğu nehiy, we widey Elin iyisinden çok , senin kötün evladır
Çır šınew wıfe, ćaler šıqow ğase Dalı yaşken eğ, çocuğu küçükken eğit
Çırem wéğeçırejı Çalıştırdığın seni çalıştırır
Çıyerem wes kıtése çırem wéğeçırejı Üstü açık uyuyanın üzerine kar yağar
Çızew wımıwfeme pçeğu zıḣuće fewfejıştep İnce dal iken eğmezsen kalınlaşınca eğemezsin
Çöábzem wıfemıazeme, şabzem wıfereaz Sabana elin yakışmıyorsa,okta ustalaşmalısın
Çü beme yaxetır, çü şüı meḣu Öküz sürüsünde yetişen, iyi öküz olur
Çü bjane tıriwıtışüştep Hiçbir şey beceremez
Çü ḣuştır şıqew keweş'e Öküz olacak ,buzağı iken bilinir
Çü zexetı şqe xećırep Öküz sürüsünden buzağı çıkmaz
Çü zimıem şıqe ćéş'e Öküzü olmayan çifte dana koşar
Çübje téwıtın Pot kırmak
Çübje zerınağer zerixışünep Takılan öküz boynuzunu ayıramaz
Çübjem tés baźemiy, «tejö» yioáğ Öküz boynuzundaki sinek de "çift sürüyoruz" der
Çüjım yimefapće, çüće yiwas Yaşlı öküzün yevmiyesi bir tosuna bedeldir.
Çüm yibjako şü'ehıĺep Öküze buynuzu yük gelmez
Çündıjım, yişır şü'edax Kargaya yavrusu güzeldir
Çüriy qoćeşxu' kawbıtı ćaş'e neh Öküz de kuvvetlidir ama çifte koşarlar
Daće zımış'erem, yiudane ćehı meḣu Dikiş bilmeyenin ipliği uzun olur
Daxe nehiy ş'ıćaşüı', aşüı nehiy guahı Güzelden ziyade iyi huy, tatlıdan ziyade mayhoş
Daxe zıore nehiy, daxe zış'ere Ağzı laf yapandan, eli iş yapan evladır
Daxeće kemıḣurer ayeće keḣuştep İyilikle olmayan, kötülükle olmaz
Daxem daxer yipeğoć Güzeli güzel karşılar
Daxem şıexew wézeşı, xabze daxe ziam wézeşırep Güzelden çabuk usanırsın,güzel huyludan asla
Daxem ziğepaǵeme pıwıtı meḣu Güzel kibirlenince değerini yitirir
Daxer kızemıqu şıap İyilik her yere yakışır
Daxer zığedaxerer şen dax Güzeli güzelleştiren güzel huydur
Daxer, kızemıqu' şıap Güzelin yakışmadığı yoktur
Deabayiy yet, yeabexiy kaşe Üste uzanda ver, aşağıya uzan al (gelin alma için)
Degum yion yeğotı, neşüm yiğotıre yekuzı Sağır söyleyecek söz bulur, kör bulduğuna sarılır
Degur beğaş'e Sağır uzun ömürlüdür
Déle blağe nehiy akıl zia piy Deli dosttan akılllı düşman iyidir
Délem kolenır yićas Deli karışık rengi sever
Délem wemıwıpćew yikebar kıwéo Deliıe sormadan haberlerini söyler
Délem wémıwıpćew yikebar kıwéo Deliye sormadan kendi haberini söyler
Delem wıripşın nehiy akılım wıripşıĺ'ıme nehışüı' Delinin beyi olacağına, aklın kölesi olmak iyidir
Délem xifırterer xéfırte Deli bellediğini beller
Délem yimısağe yiğuse tıréĺha Deli kabahatini arkadaşına yükler
Délem zıdemışı' Deliye uyma
Délem zıdemışı' wızpişen bzacem zıdemışı' wızxişen Deliye uyma kendine çeker, arsıza uyma kendine uydurur
Délem, wipao yetiy bleć Deliye şapkanı verde geç
Déler dehaşxırıy Deli gülmekten hoşlanır
Déler halıjö, ćenešı Deli, halüje hayal eder
Déler halıjöm ćenešıze, hantḣupsım xenığ Deli halüjü beklerken, çorbadan olur
Déler pşeğu wımışı' Deliyi arkadaş edinme
Déler şhaşıtḣuj Deli övüngeç
Déler yibılım peşxı Deli hayvanıyla güler
Déler zereğapšere hamšiy halığu Deli çavdar ekmeği ile kandırırlar
Déleriy kemıguşıere uş Deli konuşuncaya kadar akılı zannedilir
Dey lıye meḣu nah, değu lıye ḣurep Kötülüğün fazlası olur, iyiliğin olmaz.
Deyı pş’ew şüı wışımıguğ Kötü yapıp iyiyi umma
Dıcır zımış'erem aşüır yiş'erep Acıyı bilmeyen tatlıyı bilmez
Dışer kızşıćaxıremiy şıĺaṕ Altın çıkarıldığı yerde de pahalıdır.
Dışer yia kıpezı Elinden herşey geliyor
Dunaye tétıćer yipsewıć Dünyada kalışı ,yaşantısı
Dunayer çezıw çezıw Dünyada, yaşam sıra, sırasıyla
dunayer ḱéğedeojı yaygara yapıyor.
dunayer yeğebeźejı çok bağırıp çağırıyor. sanki kıyamet kopuyor.
dunayer yilıjışt fed çok hırslı
Femıfım of pstewriy şü'ehıĺ Tembele her iş zor gelir.
Femışöáşer hıĺe Hak etmediğin, yüktür
Goşaqor ahanç Pay eden paysız kalır
Gu stırem uğo kıpıćırep Yanan kalpten duman çıkmaz
Guarer, yiaşha yeśekejı Telaşlanan, kolunu ısırır
Gubğem wışımıkerabğ, wınem wışımıĺ'ıḣuj Dışarda korkaklık evde erkeklik taslama
Gubjığer akıl nıku' Öfkeli olan yarım akıllıdır
Gućeğu zimıam gupıć yiaştep Acıması olmayan cömert değildir
Guğer ğaş'e ćıh Umut uzun ömürlüdür
Guğer ğaş'em yikoş Umut yaşamın kardeşidir
Guğu zımıĺeğurem tınçınığo yiş'eştep Dert görmeyen rahatlığı bilmez
Gukawe ziar guşıal begu ziar ṫeḣoáĺ Derdi olan konuşur, uyuz olan kaşınır
Gum pćırer pećejı Kalpten kopan, yerine gelir
Gum rihırer daxe Kalbin beğendiği güzeldir
Gum yićaser nem şü'edax Kalbin sevdiğini, göz beğenir
Gum yiĺağo ĺer ćeharep Kalbin görüşüne ayak yetişemiz
Gum yimıĺır ĺem yiğaqorep Kalpte olmayanı, ayak taşımaz
Gumre gumre ĺağo zefıraı' Kalple kalp gönül birliği içindedir
Gupıć ziğaı'. zıgorem, zıpepş'ıjew sedake wımıt Cömert ol, birisini taklit edip sadaka verme
Guqodıpxer wıneḣuğeguş Ümitsiz çabuk yıpranır
Gur jı ḣurep Kalp eskimez
Gur mığeme nem neps kıćećıştep Kalp ağlamasa gözden yaş gelmez
Gur zıdaqorem şham xéşıjı Kalbi gittiği yerden akıl çıkartır
Gur zıdeşıem ner meabe Göz kalbin olduğu yere uzanır.
Gure gure ĺağo zıfraı' Kalb kalbe karşı
Gure, abjanere jı ḣurep Kalp ve tırnak yaşlanmaz
Guşıa daxer şöwım neḣiy neḣ aşüı Tatlı söz, baldan tatlıdır
Guşıe daxem ğućır ḱéğeşı Güzel söz demiri eğer
Guşıe daxem wase yiap Güzel söze paha biçilmez
Guşıe daxem, bler ğoánem kıréşı Güzel söz yılanı deliğinden çıkarır
Guşıećayem jake qoćayem ĺaşe wéş'ı Zor konuşmak yamuk ağız, zor yürümek topal yapar
Guşıem guşıe ḱéĺfı Laf lafı açar
Guşıer be p’ome şüme şewı Çok laf söylersen bıktırr
Guşıer be ṕ'ome me şewı Sözü çok söylersen kokar
arken kement
Guşıer wıwṫupşıme, arken ćelımźıj Sözü söyledikten sonra arkasından kement atma
Guşıerıyem yedeuğoáy Gevezeyi dinlemek zordur
Guxaḣor će guxećır jı Kalp hoşnutluğu genç,kalp kırgınlığı yaşlıdır
Guzejöápxer şıexew jı meḣu Aceleci çabuk yaşlanır
Ğablem blağer pşéğeğupşe Kıtlık, dostu unutturur
Ğablem kıxećıjığe fedew maşxe Açlıktan çıkmış gibi yiyor
Ğaş'e zıfaorer; ğogrıqom zı çıǵ jawım, zışiğepsefırem fedize ćaḱo Ömür denen şey,yolcunun ağaç gölgesinde dinlenmesi kadar kısadır.
Ğaş'er téwıçöğu' téwıçöğu' Yaşam, etap etapdır
Ğemafem wımıwğoyirer ćımafem bğotıjıştep Yazın toplamadığını kışın bulamazsın
Ğemafem zışha ḱijüćırem ćımafem yişıwan ḱéjüćı Yazın başı kaynayanın kışın kazanı kaynar
Ğemafer thamıćem yicenet Yaz fakirin cennetidir.
Ğeşxenım şöwı kıxećı İkram etmek bal gibi
Ğogu téharer ğogu kıténerep Yola çıkan yolda kalmaz
Ğomıĺaṕem yeaz, ğomıĺaćem yezaw İlk yiyeceğine itina et, son yiyeceğine dikkat et
Ğuć kale ziar ğuć maste şeće Demirden kalesi olan ,demir iğneye muhtaç olur
Ğuć wınemiy ğućıne yişıćağ Demirden evinde olsa çiviye ihtiyaç duyarsın
Ğućıriy melaje Demirde aşınır
Ğuneğur piy yaş'ırep Komşu ile küs olunmaz
Ğuse déyıre aşe déyıre zefed Kötü yoldaş ile kötü silah aynıdır.
ğuthıy ğoĺıj olan oldu, beklenen sonuç
Ha neşü ğogu riğaqorep Kör köpeği de yolda yürütmez
Haćaṕe wışıame kıpfaş'erer wiwınaşö Misafirlikteysen yapılan sana yakışandır
Haćaṕer değumiy wiwıne fedew ḣurep Misafirhane iyiyse de , evin gibi olmaz
Hacaşö şıpker hakurep šıf şıpker šašerep Gerçek tazı havlamaz, gerçek insan çekişmez
Haće bzacer, bısım nepetéx Yaramaz misafir, ev sahibin mahçup eder
Haće déler bğelıbeşx Edepsiz misafir, tavuğun göğsünü yer
Haće şhazem bısımır yehaće Akılsız misafir, ev sahibini ağırlar
Haćem keqonır yiof qojınır bısımım yiof Gelmek misafirin, göndermek ev sahibinin işidir
Haćem nasıpır kıdaqo Misafir kısmet ile gelir
Haćem yemıtırer şeytan us Misafire ikram etmediğin şeytanın hakkıdır
Haćer bısımım yiğer Ev sahibi misafirin hizmetkarıdır
Haćer çeşiş ḣume, bısımım şış meḣujı Üç geceyi geçen misafir ev sahibinden sayılır
Haćer şxağeme pçeblem yepĺı Misafirin karnı doyduysa gözü kapıda olur
Haćer, yişxıştım neḣıy, bısımım yinaxe yepĺı Misafir yiyeceğinden çok, ev sahibinin yüzüne bakar
Haçüyem wıfaye ḣume, ĺaṕe meḣu Köpek dışkısı lazım olunca kıymete biner
Hafır hafew wımıtıj Emaneti, emanet verme
Ham fedew wılejen, pşım fedew wışxejın Köpek gibi çalışırsan, bey gibi yersin
Ham hatır yimıamiy, zıyem hatır yiı' Köpeğin hatırı yoksa , sahibinin var
Ham ḱiĺfığer, šıfı ḣurep Köpeğin doğurduğu insan olmaz
Ham kupşhaće wéweme yil wızırep Köpeğe kemikle vursan canı yanmaz
Ham śı yişxiy paśe ḱišıjığ Köpek yün yedi keçe çıkarttı
Ham yeptıme yişxırep psım xabźeme yihırep Köpeğe versen yemez, suya atsan götürmez
Ham yiće wıtéwıçöme kośake Köpeğin kuyruğuna basarsan ısırır
Ham yigubj, kom tıréĺha Köpek kızgınlığını, domuza yükler
Hame tétığom ğable şıap Harman zamanı kıtlık olmaz.
Hanṫarkoxeme wered kaome ğemaf Kurbağalar öterse yaz geldi demektir.
Hantḣupsım, fıguće kıxinerep Çorbada darı tanesi bırakmıyor
Har zemıĺenım sıriğeĺağ Köpeğin atlamayacağı hendekten atlattı
Hasem wıjı zimıam hamem nape şıriaştep Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz
Ḣon daxe şıep Küfürün güzeli yoktur
Ḣun zaće, zı nebǵırem ḱiğotırep Bütün olacakları bir ḱişi bulamaz
Ḣupḣer ḣopsağo Terbiyeliye imrenilir
İṫuće wia zıwbıtırem waćıbće be şéojı İki eli tokalaşan arkandan çok konuşur.
Jeće mayıse aće semegu Lafta hızlı, işte gevşek
Jer şham yiĺıqu' Dil düşüncenin elçisidir
Jew ketecıremre, ćalew kezışağemre ćeğojırep Erken kalkanla, genç evlenen pişman olmaz
Jı değu zıdeşımıam jeće mayıs aće semegu' će değu şıap İyi yaşlının olmadığı yerde iyi genç olmaz
Jı ḣurer gumax İhtiyarlayan yufka yüreklidir
Jı ḣurer sabiy fede meḣujı İhtiyarlayan çocuklaşır
Jı ḣurer sabiy meḣujı İhtiyarlayan çocuklaşır
Jı wimıame će wiaştep Yaşlın yoksa gencin olmaz
Jıbğe ḱémıpşew kure sısırep Rüzgar esmeden çer-çöp sallanmaz
Jım ḱihırer psım yehıjı Rüzgarın getirdiğini su götürür.
Jım şıtḣuy ćer kaşte Yaşlıyı öv, genci tercih et
Jım yiguşıe nıbjıćem yiakıl téqo Yaşlının sözü gencin aklını yener.
Jınığem acıriy kıxećışt İhtiyarlık çok şeye gebe
Jınığo tḣağo şıap Mutlu yaşlılık yoktur
Jır kebar oát ćaler otejaqu' İhtiyar haber söyler, çocuk yayar
Jır şhawkoriy, caler ceguriy Yaşlı uyklar, çocuklar oynar
Kamzegum ḱu yeğewşörećı Karınca araba devirir
Keğaziy ğezejiy yiap Dönmeside, geri gitmesi yok
ḱéjećayer qodıjćay Zor ortaya çıkan, zor kaybolur
Kejınıgur ĺ'enıgu Kusma istemi,ölüm gibidir
Kejınıgur, ĺ'enığem fed Bulantı ölüm gibidir
Kemıćığe ḱoándem, thaqumćıha xes Yetişmemiş makilikte tavşan var
Kemıĺfığe wémıc tecıriy psı yeşü' Doğurmadığından su isteme, kalkta kendin iç
Keqoáće zımış'erem, qojıće yiş'erep Gelmesini bilmeyen, gitmesini bilmez
Keqoğoşüır, qojığoşüı' İyi (kolay) gelen, iyi gider
Kerabğer koşće ĺ`ıḣuj Korkak kardeşine yiğitlenir.
Kerabğer yinıbjıku şeşınejı Korkak gölgesinden çekinir
Kerabğer zawer yamıwxıze wınem meqojı Korkak savaş bitmeden evine döner.
Kerabğer, kurew sısırem şeşıne Korkak sallanan çöpten korkar
Çepḣ ḱémıxew wes ḱésırep Kırağı düşmeden kar yağmaz
Kıwacerem dej kıweweştmiy qo Seni çağıranın yanına sana vuracaksa da git
Kıwawerem wéwejışt Sana vurana vuracaksın
Kızşıḣuğer zımış'erem, zışıḣuştır yiş'eştep Nerede doğduğunu bilmeyen, nerede olacağını bilmez
ḱiorem ćere şhare yiap Söylediğinin aslı astarı yok
Ko bzacem yate ḣon kıféhı Yaramaz oğul babasına küfür ettirir
Ko bzacer wınağo ğeqod Kötü oğul yuvayı yıkar
Ko değumiy wıfemılaj, ko bzacemiy wıfemılaj İyi çocuk içinde kötü çocuk içinde çalışma
Ko dey nehiy nıse değu' İyi gelin , kötü oğuldan iyidir
Ko zakore ne zakore Tek çocuk, tek göz gibidir
Kobenırem wémızewej ze koáwerem ṫo yewej Seninle güreşenle kavga etme, bir vurana iki kere vur
Kolay zimıam acalır yiah Kolayı olmayanın ecel nasibidir
Kom yine neşümiy, yane psewew yeĺeğu Oğul körse de annesi sağlam görür
Kom yipse nım yićiy Oğulun canı, annenin çığlığı
Kor kom fed pḣur tḣum fed Oğul domuz gibi, kız tereyağı gibidir
Kor kupşham fed, ḣurıĺfır ḱušım fed Oğul kemik gibidir, torun ilik gibi
Kor naṕo, pḣur napśe Oğul yüz, kız kaştır
Kor wınem yi pkew pḣur wınem yi ćerać Oğlan evin direği kız evin süsüdür
Kor yinı mıḣow tır ğer ḣurep Oğul büyümeden baba sefil olmaz
Koş ceğoğu nahriy nıbceğu halel Kötü kadeşten ziyade candan arkadaş
Ḱoşırem şiz xećı Göç eden, çok kaybeder
Ḱupće neć, ćışö lıd İçi boş öz, parlak ten
Ḱur yamıwnećew, çüm ziğepsefırep Araba boşaltılmadan öküz dinlenmez
Ḱuśer téwçöğu' téwçöğu' Araba dişleri, etap, etap
Kuteğoşüı şhaće ş'ıjığoşü'ep Kırmak kolay fakat onarmak kolay değildir
Ḱuwe hawe zışıbem akılır şımać Gürültü patırtının olduğu yerde akıl azdır
Ĺ`enığem wışıştew piyım wıtéqoştep Ölümden korkan düşmanını yenemez.
Ĺ`ığer zerağawnefırer ofı Erkeklik işle belirlenir.
Ĺ`ıḣujım har yehaku, ştapxem yeśake Köpek yiğide havlar, korkağı ısırır.
Ĺ`ım ziğeguserep Erkek olan küsmez.
Ĺ'ağem gukane faş'ıjırep Ölene gücenme yapılmaz
Ĺ'ağer jı ḣurep Ölü yaşlanmaz
Lajerem lıj mılajerem laje yehı Çalışan et, çalışmayan dert götürür
Lajerer jırtec Çalışan erken kalkar
Lajerer laje ĺıḣujırep Çalışan kabahat aramaz
Ĺapeće wızeşütırırer śapeće kepştejınew meḣu Ayağınla teptiğini, dişinle kaldırıdığın olur
Lejaće zımış'erem yiof xećırep Çalışmayı bilmeyenin işi azalmaz
Lejeğum; «siha šıfı ḣujığot» yao Çalışma zamanı köpeğim insan olsaydı derler
Ĺejığer wiḱon ḱéhajıfe wewıyep Mahsul ambara kanuncaya kadar senin değildir
Ĺ'enığem jımre ćemre, değumre deyimre zexiźırep Ölüm, yaşlı, genç, iyi, kötü ayırmaz
Ĺ'enığem ĺ'ığe xeĺ Ölmekte, erkeklik var
Ĺ'enığer aha mıgoş Ölüm dağıtılmamış paydır
Ĺeo rışxem wiğetḣeştep Dilenen şeyle beslenmek insana can vermez.
Ĺeoálem gur şećı Çok yalvaran, bıktırır
Ĺeonım ner réşü Yalvarmak gözü kör eder
Ĺeonır dıcı Yalvarmak acıdır
Ĺeonıre, uyenıre Yalvarmak, ağız içi yara gibidir
Ĺepkınçer nasıpınç Sülalesizlik talihsizliktir
Ĺesır, şıwım fedehaşxı Yaya, atlıya güler
Ĺeşı nehiy uşı Hızlıdan ziyade akıllı
Ĺıfığe zıćamıḣorer ĺepk ḣurep Üremeyen soy olmaz
Ĺıfığer maşü'elığoáy Evlat ateştir
Ĺ'ığem yip akıl Yiğitlikten önce akıl
Ĺ'ıḣujır ze maĺ.e, kerabğer minıre maĺ'e Yiğit bir kere, korkak bin kere ölür
Ĺ'ım feder beded ĺ'ı deder zırız Adam gibisi çoktur. gerçek adam çok azdır
Ĺ'ıqor yawćırep Aracı çldürülmez
Ĺ'ır ĺepk Erkek soydur
Ĺış'ejım ĺış'ej pıl' İntikam intikam doğurur
Maćew o, bew şıe Azkonuş, çok iş yap
Maćew otej Az tekrar et
Mafer mewığoáye Gün toplayıcıdır
Make zimıar, wered'oál Sesi olmayan, türkücüdür
Maĺḣore şıdıre zefede yaoáğ Damatla eşek birdir derler
Maste nem yiğećın İğne deliğinden geçirmek
Maşe fezıṫıre, yefejı Kuyunu kazan kendi düşer
Maşü'em psır ḱéğajö, psıjöm maşü'er yeğeqoáse Ateş suyu kaynatır, kaynar su ateşi söndürür.
Maşü'em wıpeame wia ḱéstı Ateşe dokunursan elin yanar
Mefeşüım wımış'ere, mefayem bğotıjıştep İyi günde yapmadığını, zor günde bulamazsın
Melaḣom ĺıḣurer, lı ćenešı Çoban arayan , ete özeniyor
Melaḣor be zıḣuće, melır psıxal'e meḣu Çoban çok olursa, koyun mundar olur
Melım yiće zıdéźıyem, pçenır fedehaşxığ Koyun kuyruğunu kaldırınca, keçi gülmüş
Mestanem ḱizığ İğne deliğinden düştü
Mığaser ha mığesej Terbiyesiz, terbiye edilmemiş köpektir
Mıjöće koáwerem koáyeće yewej Taşla vurana, peynirle vur
Mılejeşürer şxeriy Çalışmayan çok yemek yer.
Mıĺepawerem yine pĺerep Tökezlemeyenin gözü bakmaz.
Mır sişha, mır sipao Bu başım, bu şapkam
Mışem tığujır şü'eperaś Ayıya göre kurt çok tüylüdür
Mışem yişxırer, tığujım tıréĺha Ayı suçu kurta yükler
Mışer yezıpxırem bler yibǵırıpx Ayıyı bağlayanın ,yılan bel kemeridir
Mışü`qur kızşéfexıre ćıṕem kom şıĺıḣu' Domuzu pelitin düştüğü yerde ara.
Mıwıpćeşürem, yişemec śaḱo Biçemeyenin tırpanı kördür
Nape ziem ĺ`ığe yiı' Onurlu olan da yiğitlik vardır.
Nasıp ziam yiataḱiy mećešı Kısmetlinin horozu da yumurtlar
Nasıp ziam, yiha wıś yeḣu Kısmetlinin köpeği otlar
Nasıpır şüzım kıdeqo Saadet kadınla gelir.
Nasıpır zawgoşırer pçedıjır arı Nasip sabahleyin dağıtılır
Nebǵırişım yaş'erer şefep Üç kişinin bildiği sır değildir
Neḣıj ziam wınaşö yiı' İhtiyarı olanın istişaresi vardır
Nem ćetır psem fed Gözünün önündeki can gibidir
Nem pser zıĺéşe Göz ruhu çağırır
Nem pser, yişöğogu' Gözün yolu ruhtur
Nem yequrer psem yequ Göze layık olan cana da layıktır
Nem yiĺeğurer şham yiwas Gözün gördüğü başa değer
Nem yiwızır nafe gum yiwızır şefı Göz ağrısı açık, kalp ağrısı gizlidir.
Nemre psemre hafı Göz ve can emanettir
Népe blebğećıre ofım néwış wıĺıćehajıştep Bugün kaçırdığın işe yarın yetışemezsin
Népere ofır néwış yemığaj Bu günkü işi yarına bırakma
Nepsımre, ṕastemre zedéşxı Gözyaşı ile karışık pasta yiyor
Ner aş şiĺeğurem réqo Göz, gördüğü yerden yürür
Ner déle ar blane Göz deli, el ceylan
Ner yaşe naper yaşefı Göz satılır, yüz(onur) alınır
Nerıĺeğu şıtḣur, waćıbıće wıbı Yüze karşı yapılan övgü, arkadan yapılan yergi gibidir.
Neşüm zı ner ḱéştejı Kör, bir göze razı olur
Netım yişha wımıṫaṫew yiĺır pş'eştep Torbanın başı çözülmeden içindeki bilinmez
Neypsıyem yiahiy yeşxı, yimıahiy yeşxı Uyanık, hakkını da hakkı olmayanı da yer
Neypsıyer nasıpınç Açgözlü basipsizdir
Nı neṕosır wesım neh çı' zezım neh dıc Üvey anne, titreten kardan daha soğuk, öd den acıdır
Nı zimıam guar yimaf Annesi olmayanın günleri dertlidir
Nıbceğu değumre ğuneğu değumre nasıpışxo İyi arkadaşla iyi komşu büyük nasiptir
Nıbceğum zanćew kıwéo, ceğoğum waćıbce şéo Dostun dosdoğru söyler, düşmanın arkandan söyler
Nıbceğur keğotığoşüı, zıaćewbıtığoáy Arkadaşı bulmak kolay, elde tutması zor
Nıbceğur mefayem yağewnefı İyi arkadaş kötü günde belli olur
Nıbceğur wineğunc Arkadaş aynandır
Nıbefaĺ'e ĺ'e daxığep Açlıktan ölen yoktur
Nıbem har şışxen Şiddetli karn ağrısı çekmek
Nıbem wéátej yijaće kıpıwıpćıriy ḱiź yeo Mide, dedenin sakalını kes de içime at der
Nıbem wédeume yemıqu kıpfihışt Mideni dinlersen ayıp getirir
Nıbem yimıĺıme ĺer ćećırep Aç karnına ayaklar çekmez
Nıber otejığoşüı Açlığı gidermek kolaydır
Nıbğur bğasemiy haser yipĺaṕ Bıldırcını evcilleştirsen de gözü tarlada olur.
Nıbjiy yaowiy, kaotejewiy, aş fede zexesxığep Hayatımda, onun gibi söz söylendiğini duymadım
Nıdeĺf wızır ḣujırep Anadan doğma hastalık şifa bulmaz.
Nım kıwipesırer gunes Annenin layık gördüğü yerindedir.
Nım yiğıbze yibın téferep Annenin ilenmesi ailesine işlemez
Nım yibınıxer zefed Anne için çocuklar aynıdır
Nım yiḱoć ćalem yiḱuş Anne kucaği , çocuğun beşiğidir.
Nım yixabzer, pḣum yibzıpḣe Anenin düzeni, kızın mayasını belli eder.
Nım, ĺegućetın zıfeşı' Annene paspas ol
Nıne zıorem wine p'éxı Anne diyen gözünü alır (kamaştırır)
Nıneṕosır wesım nehiy nehçı' zezem nehiy neh dıc Üvey anne kardan sovuk, safradan daha acı
Nıse bzacer goáşe ğewıc Yaramaz (huysuz) gelin, kaynana oynatır
nıse ḣupḣe kıpfaşağeme wiğewınen nıse dey kıpfaşağeme wiğeneḣun iyi gelin evini yapar, kötü gelin evini yıkar
Nısem wémıwıbzeme ubze kıwitırep Geline yalvarmazsan lokma vermez
Nısem zexixew pḣum yewışiy Gelinin dinleyecek şekilde, kızına öğüt ver
Nıser bğemıseme, wićaĺe kıpşü'eqodı Gelini suçlarsan oğlunu kaybedersin
Nıser bzaceme cenıkor meqoáse Gelin yaramaz ise ocak söner
Nışıpḣur nım fed, tışıpḣur tım fed Teyze anne, hala baba gibidir
Nışör şöw Ana teni tatlıdır
Of wıblağe zimıam, of wıxığe yiap Başlanmış işi olmayanın bitmiş işi olmaz
Of yiş'ence yiş'eğağeme, zıkariğeĺfıştığep Çalışacağını bilseydi, dünyaya gelmezdi
Of ziar of xafe İşi olan, telaşı bulur
Of zićaser of oće İşi seven iş bulur
Ofınçer guşıeriy İşsiz insan çok konuşur.
Ofınçer nasıpınç İşsiz nasipsizdir
Ofır keoğoşüı' şhaće şıeğoay İşi tarif kolaydır ama yapmak zordur
Om o ḱéćı Söz sözü getirir
Or'oáte nehiy nerıĺeğu Dedikodudan ziyade, gördüğün
Paćem ḱimıhırer jaćem ḱihıjırep Bıyığın getirmediğini, sakal getirmez
Paǵer meǵırzı Kendini beğenmiş, bağırır duru
Pasew pş'eme pasew kephıjın Erken yaparsan erken getirirsin
Pćawer zerezegowıtıne zegowıtı Çekirge çatlayacağı kadar çatlar
Pçedıj haćer haćeğoşüı' Sabah misafiri, kolay ağırlanır
Peǵenığer déle of Kibirlenmek deli işidir
Pḣaş'e azem mezır yiblağ Usta oduncunun orman dostudur
Pḣe ḱohım maste xeźen Odun yüklü arabaya iğne atmak
Pḣu deyim neha nıse değu' Kötü kızdan ziyade iyi gelin
Pḣur nım xeş’ıćığ Kız anesinin aynasıdır
Pḣur tışase kızıqoće mıjö ḣurayem zéğebıĺı Kız babaevine misafir gelirse yuvarlak taş bilesaklanır
pıtéućırer pıtéćıjırep atılan iftıranın izi kalır
Pĺeğu mıḣure ofım gur feneşü' Sevmediğin işe gönül kör gibi bakar.
P'o kodıyeće ḣurep Sadece lafla olmuyur(lafla peynir gemisi yürümez)
P'oáğer pş'ağemće ğedaxe Söylemini, yaptığınla güzelleştir
Pse ziam acal yiı' Canı olanın ecelide vardır
Psew çerem ğoguṕe öxı Akan su yolunu bulur
Psew çerem yiğogu xéxı Alkan su yolunu bulur
Psewınığem fede şıap Sağlık gibisi yok
Pšı aşüı nehiy şıpke dıc Tatlı yalandan, gerçek acı iyidir
Pšı yimıwısıme, yişxırer yiśaǵe deharep Yalan söylemezse, yediği kursağına gitmiyor
Psım ḱihıre, jıbğem yehıjı Suyun getirdiğini, rüzgar götürür
Psım xeĺ mıjüṫur zewtenćı Kardeşler arasında sorunda çıkabilir
Psım xeĺ pḣetekejiṫuriy zewtećı Sudaki iki kütükte birbirine çarpar.
Pšım yiğogu' ćaḱo Yalanın yolu kısadır
Psım yihırer kurem ĺetho Suya kapılan çöpe abanır
Pšım yiĺapse ĺı kıxećı Yalanın altından kan çıkar.
Psım yithalerem mıjöáćer yeĺeğu Suda boğulan, çakılı görür
Psınćew yiĺırem ćećew ḱéğezejı Çabuk saldıran, kısa zamanda dönüş yapar
Psıncım wıxaweme kıptéwıtxen Çamura vurursan üstüne sıçrar
Psınem wınemısew, kıpfenağer yimıqut Çeşmeye varmadan , elinde kalanı dökme
Psır, pse pıĺha Su candır
Psır, psem yinıku' Su, canın yarısıdır
Psır, psışham kışewtḣo Su,su başında köpürür
Psışhar zerıqorem psıćer réqo Suyun başının gittiği yoldan suyun sonu da gider
Pšıwısım nape yiap Yalancının yüzü yoktur
Pšıwısım yićapse ćehı Yalancının ipi uzundur.
Pşaşe ḣupḣem pseĺıhor yiḣoy İyi kızın talıbi çok olur
Pş'erer bğotıjışt Ettiğini bulursun
Pşerıhaće zımış`erem dağem psı xéće Yemek yapmasını bilmeyen yağa su katar.
Pşü'eqodırem wıĺetḣojımiy pće yiajep Kaybettiğini yakalamaya çalışmak fayda vermez
Ptéućıre téćıjırep Senin için söylenenler, üstünden çıkmaz
Qošımıĺew neḱuĺ İçi boş sucuk
Sabıyir oáftiy rawtırer benećırep yiwıjıće ĺıqoj Çocuğa iş buyur arasından git
Sabıyir yaneḣıj Çocuk herkesten büyüktür
Sabıyir zerımısım nasıp yiĺep Çcuksuz ev nasipsizdir
Sabiy bğesenıre psıner masteće yipṫıćınıre zefed Çocuk terbiyesi iğne ile kuyu kazmak gibidir
Sakım yićeğ tıjın ćeĺ Dikkatin altında gümüş var
Semerkewır şıpkem yiĺıqu Her şakanın altında gerçek yatıyor
Semerkewır tham yićas Allah şakayı sever
Sıdıre of xabziy bzıpḣe yiı' Her iş düzeninin ölçüsü vardır
Sıdıre ofım bzıp Sistemsiz iş yoktur
Šıf doğmıcır guceğunç Huysuz (aksi) insan merhametsizdir
Śıf ĺepkım yipse bzegu İnsan oğlunun canı dildir
Šıf psınćer şenıç, şen zıxemıĺır akılınç Basit insan huysuz, huysuz insan akılsızdır.
Šıf šıqum wıḱélıştep Küçük insanla baş edemezsin
Šıf şöğoáler piy şef Kıskanç insan gizli düşmandır.
Šıfı beme yaorer şıpke Çok insanın söylediği doğrudur
šıfı bzacexer pıḣo pış’e wımışı’ kötüleri arkadaş edinme
Šıfı şüım yiṫısıṕe hazır İyi insanın oturacağı yer hazırdır
Šıfı şüır haće şımıć İyi insan misafirsiz kalmaz
Šıfıbeme yaorer şıpke Toplum gerçeği söyler
Šıfım xeĺıpḣer; şen daxere, oáce ş'ıće daxere İyi insanda olması gereken iyi huy ile iyi konuşma ve davranıştır
Šıfım yidağo yiĺeğujırep İnsan kendi kusurunu görmez
Šıfıme wişö waxişeniy wipse wakxişıjışt Topluma giysin (deri) kabul ettirir canın çıkartır
Šıfır jıkesiy, sabiy fedew meḣujı İnsan yaşlandıkça çocuklaşır
Šıfır mıĺ'ew ben faṫırep İnsan ölmeden mezarı kazılmaz
šıfır šıf ş’ıj insansız insan yaşayamaz
Šıfır šıfım şeguğu İnsan insana güvenir
Šıfışüım yiane zetét İyi insanın sofrası kuruludur
Šıfışüır nafe İyi insan uğurludur
Śığo neyipsıyer, şem yethale Obur fareyi süt boğar
Śığomre şüáyemre ḱonım yiĺaće ćatḣığ Fareyle keme, yığının altını söktüler
Śığor, yiğu şıblan Fare kendi yuvasında aslan
Sımacer şıĺew sımace pesır maĺ'e Hasta yatarken, hastaya bakan ölür
Šırğe kızerıćığem upş'e féş'ıjı Salyangoz çıktığı yere dudak büker
Siceğoğur simaf Sevmediğim uğurumdur
Siha śakerep, sişı şütırerep wımıo Köpeğim ısırmaz, atım tekme atmaz deme
Siof zıḣuće, séáne zığeyejışt İşim ras gelirse annem için ağlayacağım
Sipşaşe kedau' sinıse zexeş'ıć Kızım dinle, gelinim anla
Ş`enığe lıyere senehat lıyere şıep İlim ile sanatın fazlası olmaz.
Şaqo qoğum hajü yaṕujırep Av zamanı köpek büyütülmez
Şawe yeḣoápserem, kuşeps yeğeşı Erkek çocuk özlemi çeken beşik ipi eğirir
Şe maće kızćećıre çemır bıwıl Az süt veren inek çok böğürür
Şem fedew psınćew maqo Kurşun gibi gidiyor
Şem yistığer şxıwım yepşe Mumu sıcakken sık, cocuğu küçükken terbiye et
Şenıçer nasıpınç Sinirli insan nasipsizdir
Şenışüır šıfıme şüı yaĺeğu İyi huyluyu herkes sever
Şepḣ ḱémıxew wes ḱésırep Kırağı düşmeden kar yağmaz
Şere zexepxın nehiy ze pĺeğume nehışüı' Üç kere dinlemekten bir kere görmek daha iyidir
Şew pşiy, ze pıwıpć Üç kere ölç, bir kere kes
Şha ḱušım ćexećırer, şha psewım yiş'erep Beynin çektiğini, yaşayan bilmez
Şha psew, pao şıćerep Sağlıklı kafaya şapka gerekmez
Şha şıtḣujıre kerabğere zeblağ Övünenle, korkak akrabadır-arkadaştır.
Şhac yinıbceğu yişeweğu Herkes kendine layık arkadaşı bulur
Şhafitınığer zıdeşıem ğoguxer şıuxığ Hürriyetin olduğu yerde yollar açıktır.
Şhağuser, nasıp zexeğećıṕ Eş, nasibin ayrıştığı yerdir
Şham jer yiĺıqu' Dil aklın elçisidir
Şham yimıĺıme ĺer mewlewı Kafa boşsa kan eziyet çeker
Şhaqo zışxırem şhaj yeşxıjı Gururlu olmayan kendini bitirir
Şhaqom ćaqo wéğeş'ı Onur, haykırış yaptırır
Şhaşıtḣujır, femıf Kendini öven , elinden bir şey gelmeyendir
Şhaxıner behı meḣu Tembel hepsini birden götürmek ister
Şhaxıner tecıme, şısır psıbaşü' Üşengeç kalkarsa, oturanda susar
Şhaxırem yimafe ćıha Üşenen insana gün uzun gelir.
Şı femışüı', wane yekute At uygun olmayan eğeri parçalar
Şı pşefıme ko deşef At alırsan çocuk da al
Şı şhar blećığew, yiće wıĺımbenej Atın başı geçtikten sonra kuyruğuna yapışma
Şı yićağem, har yenešı Bitkin atta köpeğin gözü vardır
şı yićığem har ćenešı atın hastalanması köpeğin umududur
Şı ziar kaniy, wane ziar qoáğe Atı olan kaldı, eğeri olan gitti
Şıaćayer qodıjıćay Kötü yaşam boşa giden yaşamdır
Şıbzır zıĺ`erem şıće kışéne, şıḣur zıĺ`erem çüye kışéne Kısrak ölürse tay bırakır, aygır ölürse gübre bırakır.
Ş'ıće daxe nehiy guće dax Kalp güzelliği yüz güzelliğinden üstündür
Şıćem, şır yiğesısırep At kuyruğu atı sallamaz
Şıćırem yinasıp yewćı Azan nasibini kaybediyor
Şıdım yihıĺe, yimıkume qorep Eşek yükünü almadan gitmez
Şığınışüı zışığım şüıfes lıye raxı İyi giyimli olana iyi itibar verirler
Şıhem yibje yipiy Geyiğin boynuzu kendisine düşmandır
Şım tésıće zımış'erem şır réwıtı Ata binmesini bilmeyen atı devirir
Şım yiĺ'en, hajım yiguşü'ağu' Atın ölümü, köpeğin sevincidir
şım’anığem wimığeş’en şıap yokluk herşeyi yaptırır
Şımıanığem gur réće Yokluk,insanı çok yoruyor
Şımıwenew akıl şımıćenew blım Kaybedilmeyen akıl, azalmayan mal (hayvan)
Şımıwenew akıl, şımıćenew blım Eksilmeyen akıl, eksilmeyen maldan daha kıymetlidir
Şınerem şe téfe Korkağa kurşun isabet eder
Şıpḣu nıçem nehiy şıphu neşü' Kör kız kardeşin olması, hiç olmamasından daha iyidir
Şıpkağe zıxemıĺım xalelığe xeĺep Dürüstlük olmayan kişide samimiyet olmaz.
Şıpkenığer hıĺeşxu' Hakikat büyük yüktür
Şıpker dışe Gerçek altındır
Şıpker ğunc Hakikat aynadır
Şıpker karıwışüı' Doğruluk güçtür
Şıpker ziğoázem nasıpır yiğogu' Doğruluk nasipin yoludur
Şır, ziyem feşöáşew meşışı At sahibine yakışır şekilde kişner
Şısew yamış'erer, teciy zariğeş'ağ Otururken bilinmeyeni, kalkıp öğretti
şıtḣu lıyemre wıbı lıyemre zefed fazla övmekle,fazla yermek aynı.
Şıtḣućayere wıbećayere zefed Çok methetmekle , çok yermek benzerdir
Şöáşeme anah daxer wıćıte En güzel elbise utanmadır.
Şöáşexeme yaneh daxer wıćıt Elbiselerin en güzeli, utanmaktır
Şöfım yit çıǵım mezımće zéşeyi Ovadaki ağaç, ormana meyleder
Şöm wıxéşe guşıem wıkxéşıjı Kıyafet itibar sağlar, iyi söz kurtarır
şüı pĺeğurem maşü'em wıdıpehaşt Sevdiğin ile ateşe girersin
şüı pĺeğurer daxe Sevdiğin güzeldir
şüı pş'eme, şüı bğotıjışt İyilik yapan iyilik bulur
şüı ş'eriy psım xaź İyilik yap suya at
şüı wızĺeğurem widağo we kıwéo, wızımıĺeğurem wićıbće yaréo Seni seven kusurunu söyler, sevmeyen başkalarına söyler
şüı zıpımıxıştım kıdeweh İyilik görmeyeceğin şeyin etrafından dolan
şüı zış`erer wıpćejırep İyilik yapan sorarak yapmaz.
şüıĺeğunığem téqonığe weğeş`ı Sevgi zafer kazandırır.
şüım dimıhıxın şıep İyinin ikna etmeyeceği şey yoktur
şüır mıĺ`ew pş`erep İyi insanı ölmeden anlamazsın.
Şüz gurmıkım, wınağor yeqodıĺ'e Suratsız eş aileyi bitirir
Şüzabem yiben ş'ığe Dul kadının mezarı yapılmıştır(hazırdır)
Şüzı bzace ziam yiwıne wımıqu' Kötü kadına sahip kişinin evine gitme
Şüzı bzacem habler zexéşe Arsız kadın mahalleyi birbirine düşürür
Şüzı bzacer ĺ'ı ğej Kötü kadın adamı ihtiyarlatır
Şüzı daxer, thamafe şüzı şüzı uşır, nıbjıre şüzı Güzel kadın haftalık, iyi kadın ömürlüktür
Şüzı değum ĺ'ı deyir değu yehuĺ'e İyi kadının yanında kötü adam iyi adam olur
Şüzı değum wınağor yeğepıte şüzı deyim, wınağor yeğewıneḣu İyi kadın aileyi pekiştirir, kötü kadın aileyi batırır
Şüzı değur wınağom yiĺaps İyi kadın ailenin köküdür
Şüzı femıf ziar nasıpınç Karısı tembel olan nasipsiz
Şüzı femıfır ĺferiy Tembel kadın doğurgandır
Şüzı piy neḣiy çıle piy Eşinle küs kalacağına, köydekilerle küs kalsan daha iyi
Şüzı şörış'ır ĺ'ı ğapš Cilveli kadın erkeği parmağında oynatır
Şüzı yabǵer ĺ'ı ğej Arsız kadın erkeği ihtiyarlatır
Şüzır değume wınağom ḱéoáte Kadın iyiyse, aile söyler
Şüzışüım yiane zetét İyi kadının sofrası her zaman kurulu
Şxećığere nećığere zereş'erep Tokla açın halini bilmez
Şxın maćer şxığoáye Az yemeği yemek zordur
Şxıwı ĺeum şığu ratırep Yoğurt dilenene tuz vermezler.
Tedıre zı ofımiy xabzere bzıpḣere yiı' Her işin bir yolu yordamı vardır
Tépĺharer, yihıĺ Sırtına koyduğun yüküdür
Ṫequ gore sığotıme, sış'eştır seş'e Biraz zenginleşsem, yapacağımı biliyorum
Teriy zı pçen tiı' teriy ze tıjüğeşüy Bizim de bir keçimiz var, biz de ıslık çalalım
Terterew tinıse tejüğewıbıj Gelinimizi, biz bize eleştirelim
Thaçüf yidırığe fedew zande şıs Oklava yutmuş gibi dik oturuyor
Thağepšır pšıće aze Hilekar yalanda ustadır
Thaĺeuće, zımış'erem bǵıbzeće zéşxıjı Allaha yalvarmasını bilmeyen, ilenerek kendini bitirir
Tham wıtréremığaf Allah muhtaç etmesin
Thamıćağom ḱécexerep yej kaqo Fakirlik çağrılmaz, kendi gelir
Thamıćem şxın zexeź yiap, yiğotırer yeşxı Fakir yemek seçmez, bulduğunu yer
Thamıćem yane fehaćejırep Fakir anasını misafir edemez
Thamıćem yiar, bayim yiadewad Fakirin varlığı zenginin öte berisi kadardır
Thamıćem yićapse bayim yeleje Fakirin ipini zengin eskitir
Thamıćem yiçetıw laje ḱéhı Fakirin kedisi dert getirir
Thamıćem yiwestığer, maze Fakirin lambası aydır
Thamıćem yiweşı bayim zeréha Fakirin baltasını, zengin kullanır
Thamıćemće, pçenıriy çemı Fakir için keçi inek gibidir
Thamıćer ćelab Fakir çok çocuklu olur
Thamıćer wıneğoşüı' Fakir iyi ailedir
Thar kawıy nıwer ḱiwćığ Allah attı, nineyi öldürdü
Thar kıfewısen Allahın iyilik yapması
Thar sak, şüzfesak Tanrı korusun kendinize dikkat edin
Tı weḣufeće, tır zıfeder pş'erep Baba oluncaya kadar, babalığı anlayamazsın
Tıde şıamiy şıenığem ĺıqu' Her nerdeysen, bilgiye ulaş
Tığer meśake weşx ḱéşxışt Güneş yakıyor yağmur yağacak
Tığuj nıbe nećım haḱu réwıtı Aç kurt fırın yıkar
Tığujım ḱoánder feapıeğu' Çalılık, kurda yardımcı olur
Tığujım lı yiğotıme, psı yiğotıjırep Kurt et buldumu su bulamıyor
Tığujım miy fedizew sıde wipşe ğumı zıraom, se siof serserew, seş'ejı yarioáğ Kurda neden boynun kalın demişler, kendi işimi kendim yaptığım için demiş
Tığujım yine çıyemiy yigu çıyerep Kurdun gözü uyusa da kalbi uyumaz.
Tığujım, yişxığıy yimışxığıy yinıbe yiĺ Kurdun yediğide yemediğide karnındadır
Tığujımiy, mıhamışx yeş'ı Kurt da yemek seçer.(her şeyi yemez)
Tığujır mezım kıxezşıre ğabler arı Kurdu ormandan çıkaran açlıktır
Tığujır zıdemıhağe kulacem lı diz Kurdun girmediği vadide et boldur
Tığujır zıdeşıam melıme zışağepsefırep Kurdun olduğu yerde koyunlar dinlenemez
Tığujiṫu` yaćıb zefağezerep İki kurt birbirine arkasını dönmez.
Tım yixabze, kom yibzıpḣ Babanın huyu, çocuğun modelidir
Uşım yane gupşıs Akıllının annesi düşüncedir
Uşır şe mewıpćejı Akıllı üç kere sorar
Wane zier şesiy şı zier kenağ Eğeri olan ata bindi , atı olan kaldı
Waşöm dihıyiy ştığe, ćıgum kırihıxiy jüğe Göğe çıkardı dondu, yere indirdi eridi
Waşöm ḣerine şéş'e Ele avuca sığmayan,çok hareketli
Wéáne ḱimıĺfeğemdiy népe şe wımıqo Kardeşin değilse günde üç kere gitme
Wéáne kobenımiy zıkremığewıt Güreşen annen olsa dahi yıkılma
Wémıgupşısew wıguşıenıriy témığepsıhaw wıwenıriy zefed Düşünmeden konuşma ile nişan almadan yapılan atış aynıdır.
Wépĺıme kopĺıjın Ektiğini biçersin
Wépĺıme, kıwepĺıjın Bakarsan, sana sonra bakar
Wepsewıfe weguğo Yaşadıkça ümit edersin
Westığer yiqoseğum, ze kıdeweyejı Lamba söneceğinde son kez parlar
Weswıkor bzıwšıqum ḱéğeḣıye Küçük bir kuş çığın hareketlenmesine sebeb olabilir
Weşım ziatıfe pḣem zéğepsefı Balta kalkıncaya kadar odun dinlenir
Weşöápşe şımıaw weşx ḱéşxırep Bulut yokken yağmur yağmaz
Weştım zeréwen yeğotı Vuracak insan, vurma aleti bulur
Weteşhar źıriy wetećır ĺıźıj Çekiç başını at da çekiçin sapını arkasından at
Wı ćelafe wetḣejı İnsan çocukluğunda yaşıyor
Wıbayife wıpş Zengin isen beysin
Wıblaneme ĺ'ıhuj wıḣun Cesursan yiğit olursun
Wıćalefe wetḣe Çocuk olduğun sürece mutlusun
Wıćıte zımış'erem šıfınığe xeĺep Utanmayandan adam olmaz
Wıćıtem šıfır yeğedaxe Utanma insanı güzelleştirir
Wıdéle bğaqome, wiblağe pşü`eğeqodı Dostuna deliyi gönderirsen onu kaybedersin.
Wıfeĺ'en nehriy zéğaĺı' Özenmektense , kendini öldür
Wıfeĺ'enım neḣışüı' wiğeĺ'enır Özendirmesinden iyidir öldürmesi
Wıguşıe kodıyeće yikurep Sadece konuşmak yetmez
Wığoşenew wıfemıyeme zıpĺeh Kaybolmak istemiyorsan etrafına bakın
Wıkezğewşırem wiğeçıyejırep Uyandıran uytmaz
Wıkzamcerer kıwecejıştep Çağırmadığın çağırmaz
Wıĺ'ıme wiaha yamığeşx Yiğitsen hakkını yedirme
Wıĺ'ınımre zıbğeĺ'ınımre zefedep Adam olmakla, adamlık taslamak bir değil
Wınağo wımıḣow koáce wıḣuştep Aile olmadan , köy olamazsın
Wınağo wınaşör, zımiy femıoát Aile sırrını kimseye söyleme
Wıneğoáćem haće yićas Yeni ev kuran misafir sever
Wıneğu şhaşıtḣujır şheğewız Övünen komşu baş ağrıtır.
Wıneğur şıhağu zış`ırem zéğepıwıtıjı Komşu ile ağız dalaşı yapan kendini ucuzlatır.
Wınem zışığasiy xasem qo Evde terbiyeni alda cemiyete git
Wıner zığewnayeriy blağer zığeblağeriy şüzır arı Evi zengin eden de akrabayı yakın eden de kadındır.
Wıpḣore çetım şxın yeğotı Eşelenen tavuk yiyecek bulur
Wıpsewıme atakeriy ćešew pĺeğun Yaşarsan horozun yumurtladığınıda görürsün
Wıpşeşafe ćale ziame warinıs Evleninceye kadar oğlu olanların gelinisin
Wıśım ziğeşıme, meşır mebağo Ot kıvrık olursa ekin bol olur.
Wışıguğunır kıpşıguğunır ze şe weğu' Güvenmek, sana güvenilmek bir atımlık kurşundur
Wıtaşörer şöm yećı Şımaran, zıvanadan çıkar
Wıtéḣo yepĺiy wiĺako ğećeh Örtüne bakta, ayağını uzat
Wıtéḣo yepĺiy wiĺako wışxu Ayağını yorganına göre uzat
Wıtéhon yepĺiy pĺ'e wışxu Örtüne bak da omuz uzat
Wıteşöáğemre zeqoćığemre zefed Kudurmuş ile sarhoş aynıdır.
Wıteşöáğer yişö yećı Sarhoş kişiliğini yitirir
Wıthamıćew bayipḣu kemış Fakirsen zengin kızı ile evlenme
Wıṫume wız Birlikteysen güçlüsün
Wıwpćeme meku, wımıwpćeme kure Biçersen ot (yem) biçmezsen çöp
Wıxewkonew wıfemıyeme wıpćej Yanılmak istemiyorsan sor soruştur
Wızekotıme wıĺeş Birlikteysen, güçlüsünüz
Wızemıjere haćer gomıu' Beklemediğin misafir, iticidir
Wızemıjıre guşıer şe neşü` Beklenmeyen söz kör kurşun gibidir.
Wızemısağem wıfesemegu' Alışmadığın şeye solaksın
Wızemışḣorem, şho kıkoćı Ummadığın taş baş yarar
Wızewıpćıjın wımığotıme wipeoj ğeṫısiy yewıpćıj Danışacak kimsen yok ise, şapkanı koyda danış
Wızewıpćıjın wımığotıme, wipeoj ğeṫısiy yewıpćıj Soracağın kimse bulamazsan , eski şapkanı oturt da sor
Wızğeĺ'eşt wızır wiĺı xeĺew keḣu Öldürecek hastalık, doğuştan kanındadır
Wızğeqotejınew zımış'erem, haće wıfemıqu' Seni uğurlamasını bilmeyene misafir gitme
Wızıdehaşxırer kıbdehaşxıjı Güldüğün kimse de sana güler
Wızığeşxırem wıricağu' wızğeğırem wırićas Seni güldüren senden hoşlanmayan, ağlatan ise sevenindir
Wızıme wışımıax Teksen yoksun
Wızımıatışt kutamem wıtémıwçü' Seni kaldırmayacak dala basma
Wızımıĺıterer, wımıĺıtej Sana değer vermeyene değer verme
Wızır bzeceşı' Hastalık arsızdır
Wızır qojığoáy Hastalık çok zor gider
Wızır weşı nemće kaqo, maste nemće meqojı Hastalık balta gözü ile gelir, iğne gözü ile gider
Wızışımğoázem wıfe semegu' Öğrenmediğin şeyesolaksın
Wızışımığoázer guğu Bilmediğin şey, sorundur
Wızışışır meşışı Ailen seninle hisseder
Wızicağom çöáke zejü wıréğçö Seni sevmeyen ayağına dar ayyakkıbıya sokar
Wızicağor wiĺako ḱépĺı Seni sevmeyen ayağına bakar
Wızićasem psem wıféğade Seni seven canına benzetir.
Wızićaser wişha ḱépĺı Seni seven başına bakar
Wızĺıtere ĺıtej Sayanı say
Wızşamış'erem şığın wızşaş'erem akıl Bilinmediğin yerde giysi , bilindiğin yerde akıl
Wızşaş'ejırem, haćaṕe wımıqu' Tanındığen yere misafir gitme
Wızşıhasırer kıpşhasıjın Korursan korunursun
Wızşımıtḣuj,wışüıme wıkaş'en Övünme, iyiysen seni bilirler
Wızşışım fede şıep Aile gibisi yok
Wi şüzı wipiyin nehiy keralığor wipiyime nehışüı' Devletle küs olmak, hanımla küs olmaktan iyidir.
Wia değezaćeme wişha şıfej Elin yağlıysa başına sür
Wiaye ćewıḣumew, wişüı wımığehaku Kötülüğünü gizleyip, iyiliğini havlatma
Wibınıre wiblağere wımıpç Ailenle dostlarını sayma
Wićale zerebğas, wiĺ'ı zeresağ Çocuğun eğittiğin, kocan eğitildiği gibidir
Wićeleğum wetḣe Gençlikte yaşıyorsun
Wigu rihırer aşüı Beğendiğin tatlıdır
Wigu şüı yimıĺew şüı kıbdeḣuştep Kalbinde iyilik olmadan, iyilik bulamazsın
Wiğuneğu şüıme, yifemebjıme kıptıréha İyi komşu komşuyu etkiler
Wiğuse wışıguğew mışem wémıben Arkadışına güvenip ayıyla güreşme
Wikarıw yepĺıriy wihıĺe şte Gücüne göre yükünü al
Wimıam, wıfaĺ'e Sende yoksa özenirsin
Wimıć wimıs wisew sıḱimığehaj Dışarı çıkma, evde otuma, evde kaldığını görmeyim
Wimıćaler bğewıcımiy, yane ḱéceme qojın Çocuğun olmayanı oynatsan da anası çağırınca gider
Wimıxeğegur nıneṕ`osım fed Senin olmayan vatan üvey anne gibidir.
Winı ḱimıĺfığer pşep pşı ḱimışağer winısep Annenin doğurmadığı kardeşin değil, kardeşinin evlenmediği gelinin değildir
Winıbceğu' wiğunc Arkadaşın aynandır
Winıbceğuj yişef winıbceğućem yemıoát Eski arakadaşının sırrını,yeni arkadaşına söyleme
Winıse wigu yebğeme, wipḣu yešaš Gelinine kızdığında, kızına darıl
Winiṫu yaxazımiy wışımıguğ İki gözünden birisi bile olsa da, güvenme
Wiof ṕaĺe yemıt İşine süre verme
Wiof zıxemıĺım wibelağe xemıs Senin ile ilgili olmayan işe karışma
Wipiy ğepiy, wiblağe ğeblağ Düşmanını düşman, dostunu dost bil
Wişö fıtépxıjımiy hawliy Onun için parçalansanda boşuna
Wiyinı yeğaoriy, wišıqu yeğeotej Büyüğünü konuştur, küçüğün tekrarlasın
Wizicağom wéğeguşü'e, wizişüımiy wéğeğı Sevmeyenin sevindirir, dostun ağlatır
Xabze zımış'erer ş'ıćay Adet bilmeyen yaramazdır
Xabzem peblağe dede wıḣume wistışt, peçıje dede wıḣume wıdıkışt Adetlere çok yakın olursan yanarsın çok uzak olursan donarsın
Xabzer ğaş'em kıxećı Adet,yaşamdan çıkar
Xasem yiorer xabze, xabzem yiorer bzıpḣ Cemiyetin dediği adet, adetin dediği ölçüdür
Xeğegu zimıajır tede şıamiy çıa şeĺ'e Vatansız kalan nerede olursa olsun üşür
Xepĺıherer ahenç Seçici olan nasipsizdir
Xet ya neḣ daxer zaom hadepçemıum yişha kıriğeşığ En güzel kim denince, kaplumbağa başını çıkartmış
Xetiy yinasıp, yiupe us Herkesin kısmeti önündedir
Xıće zımış'erem gupçe śaḱo Bimesini orağı kördür
Xım şımışır kıxéźıjı Deniz kendisinden olmayanı dışarı atar.
Yafemığaserer ğesećeaz Terbiyesiz, usta terbiyeci geçinir
Yaje zeumćew yaguxeĺ zereş'erep Ağız birliği olmadan istekleri belli olmaz
Yaĺeğure pstewır yaotejırep Her görülen şey söylenmez.
Yamığesağer feğesejırep Terbiye edilmemişi, terbiye edemezsin
Yamığeṫıĺırer kaştejırep Bir yere koymadın ise bulamazsın
Yamıorer yaotejırep Söylenmeyenin rivayeti olmaz.
Yane yepĺıriy, yipḣu kaşe Anasına bakda kızını al
Yane yixabze yipḣu yibzıpḣ Anasının huyu, kızının modelidir
Yaorer kesı, xaş'erer kećı Söylenen gelir, ekilen yeşerir
Yape azerem çüne réćı Acemi usta öküz gözü çıkarır
Yapere guşıe nehiy, yaṫ'onere guşıe İlk sözden çok, ikinci söz
Yaşığu ṕaste zexeĺ Aralarında geçmişe dayanan hukukları var.
Yawbırer bısım ş'ı Karalanana misafir ol
Yaxemıhağemre, kamıĺfığemre zefedex İnsan içine girmeyenle, doğurulmamış birdir
Yaxemıharer xebzenıçe Topluma karışmayan adet bilmez
Ye pş'ew şüı wışımıguğ Kötlük yapıp, iyilik umma
Ye zış'erem ye fışıĺ Kötülük yapan kötülük bulur
Yeğaş'em şıpker o sıd sıoğağer p’ow of wıxefejınep Daima doğruyu söyle,ne demiştim acaba demezsin
Yeğelıyer délağe Aşırılık deliliktir
Yeğezığer wipıyimiy deapaı' Düşmanında olsada olana yardım et
Yem ĺıḣurer yem yehıjı Kötülük arayan, kötülükle yok olur
Yem umıćağem, şüır yiş'erep Kötüye rastlamayan, iyiyi bilmez
Yem wıpemıqu' kaqome zışıwḣum Kötüye karşı gelme, gelirse kendini koru
Yemıne zerıharem, zıgore kıréne Kolera, girdiği yerde bir şey bırakır
Yemınem ḱélıjiy, telawım yihıjığ Kolerayı atlattı, vebadan gitti
Yemzeş yiof kıdeḣu Usanmayanın işi rast gider
Yepĺıxıy kaşe, depĺıyiy daqo Aşağıya bak al, yukarı bak git (evlenecekler için)
Yer kızerıćırer ćenće zan Kötülük bir yumurta zarı kadar sebepten çıkar
Yes'opetew şawe ḱéĺfı Söylediğim halde tersini yapıyor
Yeweme yeweme zeraome zeraotejew Bir varmış bir yokmuş, eski zaman içinde kalbur saman içinde
Yi be neḣıy yişüı' Çokluğundan ziyade iyiliği
Yi hayere, yi usıre zexeĺ Dışkısı ile yediği karışık
Yi nıbjıku şeşınejı Gölgesinden korkuyor
Yiakıl fed yiguşı'iy Konuşması aklı gibi
Yiam yiće yiş'ejırep Varlığının haddi hesabı yok
Yibem şepaste fepş’ımiy nećı, cenaće febdımiy pšane Öksüze, sütlü çorba yapsan da açıtır, entari yapsan da çıplaktır
Yibem, yiben ş'ığe Yetimin kabri hazır
Yićırem kıréha, ḱiharem kıréne Çıkan içeri getirir, giren bırakır
yigu pağe canı sıkılmış
yiğepen meraklı
Yiğom o, yiş'eğum wızećemıqu' Vaktinde söyle, vaktinde yap
Yiğom pş`erer tḣağo Zamanında yapılan şey mutluluk getirir.
Yiğor daxe Zamanında yapılan şey güzeldir
Yilejaće fed yilejığe Kazancı çalıştığı gibi
Yimıam répaǵe Sahip olmadıkları ile böbürleniyor
Yimıĺew meĺate yimıtew meğutha İçinde yokken zıplıyor, sidiği yokken işiyor
Yinaṕo yićırem yinaṕo yeğo Haddini aşan belasını buluyor
Yine haşö ćebzağ Ne dersen , ne söylesen utanmaz
Yinım yiorer, šıqum ćéotećıjı Büyüğün söylediğini, küçük tekrarlar
Yiore yiş'ere zetéha Dediği ile yaptığı uyuşuyor
Yioştım pıç fiş'ırep Söyleyeceğini esirgemiyor
yipe değezıyağ havalı
Yiqutırer yiḣojırep Dökülen (sıvı için) dolmaz
Yiše yeşxıjı Çok fakir,imkanları kıt
Yišem fedew yişh Yaşamı kendisi gibi
Yiş zışü'eqodığem yithaqume, ĺebjeuf maker yićıştep Atı kaybolanın kulağından nal sesi çıkmaz
Yişı başe çeştep Atı fazla koşmaz
Yiwane téĺ Eğerlenmiş durumda
Zafem, xabzer yitéĺh Tertibin, adetler ekidir
Zaweşüıredeweşüıre şıep İyi savaş iyi dava yoktur
Ze ĺepewerer nabǵe, ṫo ĺepawerer neşü Bir kere tökezleyen şaşı, iki kere tökezleyen kördür
Ze p'oştım ṫo yegupşıs Bir söyleyeceğini iki düşün
Ze wıpćen, ṫo wıpćen yaşenerem wıxepćen Bir atlar, iki atlarsın üçüncüsünde batarsın
Zećemiy yateşhauĺ'er psewınığer arı Herşeyin başı sağlık
Zedepşxırer aşüı, zedepş’erer şıexı Beraber yenen yemek tatlı, beraber yapılan iş çabuk
Zefemdiṫu ğogu téhaxerep Fikri ayrı olanlar birlikte yola çıkmaz
Zegurıom yaof psınće Uyumlu olanların işi hızlıdır
Zekoşiṫum yaqoáće zefed Kardeşlerin yürüyüşü aynıdır
Zekot ḱupır mıkutejın pıtaṕ Birlik yıkılmayan kaledir.
Źem xıme xetep Orduda yabancı olmaz
Źemće maće, haćemće bao Ordu için az, misafir için çok
Zeptırem kıwétıjı Verirsen alırsın
Zeremıĺeğuxeme zefaĺ'ex zereĺeğuxeme zereĺ'ıx Görüşmeyince birbirlerini özlerler, görüşünce kavga ederler
Zeşığor ĺıfiy, guzejöğur ḱiĺfığ Can sıkıntısı doğum yaptı, telaşı doğurdu
Zeşiṫur zeşışınejırep Kardeşler bir birinden korkmaz
Zewepĺehı zepıtıme neşü, wıçe zepıtıme laşe weḣu Devamlı bakınırsan kör, devamlı koşarsan topal olursun
Zı hare zı ĺ'ıre kemınağeme Kanımızın son damlasına kadar
Zı kerabğem, źe pıstewıriy yeğeqodı Bir korkak, bütün orduya kaybettirir
Zı šıfım, yišeṕonığe yejım, yideğunığe, adrexem yau' İnsan azgınlığını kendisine, iyiliğini başkalarına söyle
Zıgorem femıazer, hadrıxem rağeharep Elinden iş gelmeyeni öbür dünyaya kabul etmezler
Zıkepş'ejıme zıkeweştejı Kendini bilirsen, kendin olursun
Zıĺ kıpfemıwızırem wiwızı femıoát Senin için üzülmeyene ağrını söyleme
Zım yigukaw zım yiguşü'ağu' Birinin üzüntüsü, birinin sevincidir
Zımıĺećırer beşeçı İmkan sahibi olmayan çilekeştir
Zınem nehiy zıner neh az Göz, gözden keskindir
Zıpĺehiy ṫısı gupşısiy psaĺe Bakında otur,düşünde konuş
Zış`en zımış`erem mafem westığer xéğane Ne yapacağını bilmeyen gün ortasında lamba yakar.
Zış'erem nehiy yepĺırer neh az Bilenden çok,bakan daha ustadı
Zışışır yiğeğoáşerep Aslını belli ediyor
Zışıtḣuxerer keğaniy, yawıbırer kaşte Övüleni bırak da kötüleneni al
Źıwe neć, zandew wıçürep Boş çuval dik durmaz
Zıxamıorer téciy psı yeşüáğ Değer verilmeyen kişi kalkıp kendi suyunu içmiş.
Zıxemıḣorem xećı, zıxećırer mewıxı Artmayan ekilir, ekilsen tükenir.
Zızğegusağer ahançe Küsen paysız kalır
Zızğeguserem yiaha haus meḣujı Küsenin payı köpeğe yem olur
Zızğeguserer ahenç Küsen hisesiz kalır
Ziam aciy yiş'ıć Zenginin çok iş yapışı vardır
Ziam ofır zéşü'éğećı Varlıklı olan iş bitirir
Ziape mıazem, yiĺape mızağ Acemi sakin çalışmaz
Zibılım qodırem gunehişe yeğaḣe Hayvanı kaybolan , çok günah alır.
Zibın terezew zımığaserem nepsıće yepşınıjı Çocuğunu terbiye etmeyen, bedelini göz yaşı ile öder
Zibın zımığesejırem, nepsće yepşınıjı Evladını eğitmeyen gözyaşı ile öder
Zibze pıtem nasıp yiı' Ağzı sıkı olanın talihi iyi olur.
Zićıfe pıtéĺım yimake ĺeş Alacaklının sesi gür çıkar
Ziçezıwım pş'ağem fede şıap Zamanında yapılan şey gibi yoktur
Ziçöáke zejüm, yidunaye zejü Ayakkabısı dar olanın dünyası dardır
Zigu perem aciy yiş'ıć Canı sıkılan çok şey yapar
Zigu şüı yimıĺım, yişha şüı ḱéḣuĺ'erep Kalbinde iyilik olmayan, iyilik bulamaz
Zigu şüım yineguy şüı Kalbi temiz olanın yüzüde temiz
Ziguğu pş'ırer pçeuşham us İti an, sopayı eline al
Ziguğu yaş'ırer ĺ'ağep Sözü edilen ölmüş sayılmaz
Ziguşıe ćećım yibze aşüı Sözü kısa olanın dili tatlı olur.
Ziguşıe nafem yinape fıjı Sözü açık olanın yüzü ak olur.
Ziğo blebğećırem wıćehajırep Zamanını kaçırdığına yetişemezsin
Ziko qodığem yiko yidırǵı make yithaqume yit Çocuğu kaybolanın, kulağında oğlunun iniltisi vardır
Ziḱu yisım yiwered ḱéo Arabasına bindiği kişinin türküsünü söyler
Ziĺ`eğu kesırem şen ğeş`eğonxer ḱéşte Eceli yaklaşan yeni huylar edinir.
Zimığo, haćer guyix Zamansız misafir korkutur
Zinegu kabzem, yigu kabze Yüzü temiz olanın, kalbide temizdir.
Zinehıj yedeurem yiof meqoáte Yaşlısını dinleyenin işi rast gider
Zinıbceğu maşe fezṫırer maşem yefejı Akranının kuyusunu kazan , kuyuya düşer
Ziof yeguğurer tığem yipe ketecı İşine özenen güneşten önce kalkar.
Zişha wase fezımış'ıjırem, wase yiep Kendine değer vermeyen, değersizdir
Zişüzı ĺ'ağem yiwıne yićeĺenıko gowı Karısı ölenin evin duvarı yıkık
Zitış blağem ğogu çıje réqo Kardeşine yakın olan uzak yolu kateder
Ze mış'eğuće zećeriy yaşeğupşejışt Bir kere yapmasan hepsini unuturlar
Bzıĺfığem yi akıl yicenaće şiz Kadının bazen aklı havalarda
Wiha wizéhakuće çıleriy ḱéhakuşt Sen değer vermez isen kimse değer vermez
Wéánere winiṫure Annen iki gözün
Psıpem ḱimıhırer psıćem ḱihıjırep Suyun başı getirmedi ise sonu da getirmez
«ğağeme» zışıṕore mafem jığor kışéje Olsaydı dediğin gün, yaşlılık başlar.
«ḱéblağ» zıorem wırimığeblağewiy meḣu Buyur diyenin, buyur demediği de olur.
A zı gum şüımre yemre xaṕe şızedaığ Bir kalpte, iyi ile kötü aynı yeri tutarlar.
A zı lejığer ḱośew yićiy pıźafew goşığe Bir mahsül, buğday ve saman olarak dağıtıldı.
Acalım şışınerer yinıbjıku şeşınejı Ecelden korkan, gölgesinden de korkar.
Acalım yiwahte ğenefağe Ecel zamanı düzenlenmiştir.
Açem yibjako tığujıriy şeşıne Tekenin boynuzundan kurt da korkar.
Agu neć nahiy aguşö şiz Boş avuç yerine, aya hizası.
Akılınçer guşıe ğebıw Akılsız olan lafı böğürtür.
Akılır nıbjım yeĺıtığep Akıl yaşla ilintili değildir.
Aĺenıkoće ćapse yağeşırep Tek elle ip bükülmez.
Apeaseriy mazem ze xewıko Usta da ayda bir hata yapar.
Aps kutağe psı rağaḣorep Kırık bardağa su doldurulmaz.
Arkır zipışeğum mıĺḱu kıećanerep Alkoliğin elinde mülkü kalmaz.
Ataker mao, çetır mekake Horoz öter, tavuk gıdaklar.
Bayım thamıćer yiceğoğu Varsıl yoksulu sevmez.
Bayır mafe kes cenaće Varsıl her gün yeni gömlekli
Benım kıbdıdahere koş Kazılmış mezara seninle giren kardeşindir.
Bere guşıerem yikebar ḱéoáte Çok konuşan kendisini anlatır.
Bere hakure her nah değow yağaşxe Çok havlayan it daha iyi beslenir.
Bılım zıḣurer lı şıćerep Hayvan besleyen etsiz kalmaz.
Bılımıber šıf ğeqod Malın fazlası insanı bitirir.
Bjepş zıdemıs bjematem şöwı deĺep Kraliçesi olmayan kovanda bal bulunmaz.
Bzacem yiğogu mezaxe Arsızın yolu karanlıktır.
Bzacem yihe nah ĺeşew meśake Arsızın köpeği daha güçlü ısırır.
Bzeguhem pıyir yiḣoy Dedikoducunun düşmanı çoktur.
Cenceş zimıem akıl yiep Sorgulamayanın aklı yoktur.
Cenceş zimıem şıpker kığotrep Sorgulamayanın doğruyu bulamaz.
Ćımefe wıjım ğetxamer gohı Kıştan sonra ilkbahar kokusu gelir.
Çeşır gupşısem yibısım Gece düşüncelerin sahibidir.
Çetıwır wınem yićıme śığor mewıcı Kedi evden çıkınca fare oynar.
Çetkurter zıdaqorem çetjıyer ĺeqo Anaç tavuğun gittiği yere peşinden civcivleri de gider.
Çıǵ kuanşer pçeğu ḣuştep Eğri ağaçtan kazık olmaz.
Çıǵayem kıćaćerer çıǵaye meḣu Meşe ağacının altında yetişen meşe olur.
Çıǵım pćaşer pıtekujıme yebecıjırep Ağacın kuru yaprakları dökülünce yana yatmaz.
Çıgişır mezı Üç ağaç ormandır.
Çıjeće šıf pstewriy zefed Uzaktan tüm insanlar birbirine benzer.
Çıyaler kereğule ḣuştep Uykucudan bekçi olmaz.
Çıyer kızemıqurem guğu yiı' Uykusu gelmeyenin derdi vardır.
Daxe nem yiĺeğume gur meĺeperape Güzeli göz görünce kalp titrer.
Daxe weo kodıyeće ḣuştep, şüı wımış'eme Güzel demekle olmaz, iyilik yapmaz isen.
Daxem nahiy gupsef Güzellikten ziyade huzur.
Daxemre uşımre zep Güzel ile akıl bir değil.
Daxer sıdiğoćiy nasıpınç Güzel her zaman nasipsizdir.
Délem guşıenır yićas Deli konuşmayı sever.
Délem yidélağe sıdiğoćiy nerıĺeğu Delinin delilliği her zaman görülür.
Délemće zećeriy mıse Deli için herkes cahildir.
Déler sıdiğoćiy şheşıtḣuj Deli her zaman kendini över.
Dexağer waḣtem deqojı Güzellik zamanla gider.
Deyımre değumre zepiy Kötü ile iyi düşmandır.
Dunayer zıığır şüıĺeğu Dünyayı elde tutan sevgidir.
Femıfım yeĺeurer nah femıfıj Tembele yalvaran daha tembeldir.
Femıfım yihase pene zać Tembelin tarlası tamamen dikenlidir.
Femıfır şxen zakom deşhaxrep Tembel bir tek yemekte üşenmez.
Femıyem wıḱuwağećiy wıkızexixıştep İstemsyene bağırsan da seni duymaz.
Femıyew ğogu téherem yiğogu xećırep istemeden yola çıkanın yolu eksilmez.
Guaşem yişen mafem ze nısem kıxefe Kaynananın huyu günde bir kez gelinde görülür.
Gubj ĺeşım mısemre xıyemre zexifrep Asabi, haklı ile haksızı ayırmaz.
Guğer zışü'eqodrem yişhe yeğepšejı Umudunu kaybeden kendini kandırır
Gum kışhaperer nem yiĺeğurer arı Kalbin benimsediği gözün gördüğüdür.
Gum yeşıe, nem yeĺeğu, bzem yeoáte Kalp bilir göz görür dil anlatır.
Gupşıse mıwxıjım gur yeğepşı Düşüncenin bitmeyeni kalbi yorar.
Gupşısem akılır ḱiĺfığ Düşünce aklı doğurdu.
Gupşısemre pşısemre zeşıpḣu Düşünce ile masal kızkardeştir.
Gupşısençer çıyeğoşüı Düşüncesiz çabuk uyur.
Gur zıdeşıem ner blepĺırep Kalp neredeyse göz de oradadır.
Gure apçre zefede Kalp ile cam birbirine benzer.
Guşıe çıem ĺır yeğedıyi Soğuk söz kan dondurur.
Guşıe daxer wesençe Güzel söz ücretsizdir.
Guşıejır jı ḣurep Atasözleri eskimez.
Guşıejır nalmes nalkut Atasözleri cevherdir.
Guşıer zışıbem şıpker şımać Lafın çok olduğu yerde hakikat azdır.
Guşıerıye şef yiwşefışürep Geveze sır saklayamaz.
Guşxom kuşher pxırétḣu Cesaret dağı yarar.
Ğabler zımış'erem ğomılapḣem yiwase yiş'erep Kıtlığı bilmeyen gıdanın değerini bilmez.
Ğı zepıtrem nepsır yewxı Devamlı ağlayan göz yaşını tüketir.
Ğogu zexeź zimıer déle Yolunu seçemeyen delidir.
Ğuć wıĺıyiğem kame xaş'ıćırep Paslanmış demirden hançer yapılmaz.
Ğuneğu şheşıtḣujım gur zepéćı Kendini öven komşu kalp kırar (kalbi bunaltır)
Haćem bğelıbe yeptew şhaqo yemıx Misafire (tavuk) göğüs etini verip onurunu kırma.
He şefrıtḣo waćıb femığaz Sessiz (ısırıcı) köpeğe arkanı dönme.
Hemiy kerabğer yeş'e Köpek de korkağı bilir.
Heramım yier şü'emać Cimri elindekini azımsar.
Heramre deşxo thaśere Cimri ile sert ceviz.
Ḣıtıw wımığewçöw bzıw kıpfewbıtıştep Tuzak kurmadan kuş yakalayamazsın.
Ḣuĺfığew mışhaxırem yiwıne neḣoy yiĺ Üşenmeyen erkeğin evinde çekinme var
Jabzer tın yin Geveze bonkördür
Kaşöremiy pćanṫe ḱéxı Oynayandan da ter akar.
Kebzenığem baźeriy şeşıne Temizlikten sinek de korkar.
Kezıon zımış'erer guşıeriy Cahil insan çok konuşur.
Kıpşıhaştım wışhağu ḱéğotı Bulaşmak isteyen bahane bulur.
Ḱonır nećme aneriy nećı Ambar boş ise sofra da boş.
Ḱu zimıem yiş mehawlıye Arabası olmayanın atı boşunadır.
Kure sısme kerabğem yipse ozı Çöp tıtre(r)se korkağın ödü patlar.
Kuáorer zıṕotejıće kezıoáğeriy kıdeoj Söyleneni anlatıyorsan, söyleyeni de söyle.
Ĺapse zimıe çıǵır yebecı Kökü olmayan ağaç yan yatar.
Ĺ'enığem şışınereriy maĺ'e, şımışınereriy maĺ'e Ölümden korkan da ölüyor, korkmayan da ölüyor.
Ĺ'enığer ĺ'ığem yipiy Ölüm erkekliğin düşmanı.
Lḣonçım pımıĺeğe şıwanım yit psır kajörep Askıda asılı olmayan kazandaki su kaynamaz.
Ĺ'ı ştapxer ĺeguśım yexırep Korkak erkek kağı eşiğinden inmiyor
Mafe kesiy zimefećır pışeğu zış'rer mewneḣu Her gününü boş geçireni arkadaş edinen mahvolur.
Mafemre çeşımre zın kıĺfığex Gündüz ile geceyi bir ana doğurdu.
Maze zıdeşımıem jüáğoxer şınef Ayın olmadığı yerde yıldızlar aydınlıktır.
Mekençer wered keonće yerış Sesi güzel olmayan şarkı söylemede
Melaće ĺ'erer halığu ğuğe takır ćenešı Aç olan kurumuş parça ekmeğe imrenir.
Melaće ĺ'erer psım ĺıaberep Aç olan suya uzanmaz.
Mıdaorer mewneḣu söz dinlemeyen perişan olur.
Mıdaorem yićapse zekoĺade Söz dinlemeyenin ipi düğüm olur.
Mıḣomışx zış'ıre haćem bısımır yeğejı Yemek seçen misafir ev sahibini yaşlandırır.
Mıĺḱu heramır blağe Haram mal yakındır.
Mıser zı ćıṕe yizağerep Terbiyesiz bir yerde durmuyor.
Mıwćıterer şöm yećı Utanmayan derisinden sıyrılır (şımarır)
Mıwızırem yeazexerep Ağrımayanı tedavi etmezler.
Muradew šıfım yiexer ĺ'enığem zıdéhıjıx İnsan hayallerini ölümle yanında götürür.
Nah maće zış'erem nahıbe ḱéo Daha az bilen daha fazla konuşur.
Nahıće şıtew nahıjır yaofterep Küçük dururken büyüğe iş buyurulmaz.
Ner napem şewćıte Göz yüzden utanıyor.
Neypsıyem yişxırer şü'emać Açgözlüye yediği az gelir.
Nıbceğum yiwıne blağe Arkadaşının evi yakındır.
Nır zıdaqorem sabiyriy maqo Annenin gittiği yere çocuk da gider.
Nıser piy şef Gelin gizli düşmandır.
Of nıkuáş'em gur yegupsefıĺ'erep Yarım yapılmış iş yüreği rahat ettirmez.
Of nıkuáş'er bğeṫıĺew şısaqo wımıqu' Yarım yapılmış işi bırakıp oturmaya gitme.
Of ş'en zimıem yimafe ćıhe İşi olmayanın günü uzun.
Of ş'enır zipıyim şıtḣur yipiy İş yapmayı sevmeyeni taktir sevmez.
Of zexeź zış'ırem zéğepıwtıjı İş seçen kendisini ucuzlatır.
Of zış'erer yişxın şıćeştep İş yapan yemeksiz kalmaz.
Paǵer yipeǵağe yewneḣuĺ'ejı Burnu büyük olanın tavrı kendisini mahfeder.
Pćenṫeps zıxemıt lejığer tığoşüı Terlemeden kazanılanı vermek kolaydır.
Pçe nezım depĺırem yiguĺıte bğuze Kapının kenarından bakanın algısı dardır.
Pçedıjım pçıher kıćeĺeqo Sabahın peşinden akşam gelir.
Pçıće ḣopsćım nefıne ḱéźı Şimşekli yıldırım ışık saçar
Peǵağem yıwjı thamıćağor sıdiğoćiy yit Havalılığın peşinde her zaman zavallılık vardır.
Pesaşew keğağerer çıem yestıjı Erken açan çiçeği soğuk yakar.
Pfemığeśećeşt ofım wıfémıj Beceremeyeceğin işe başlama.
Pḣe mıstew psır jörep Odun yanmadan su kaynamaz.
Pḣenćaće zımış'ererm deqoyaṕem yixeće kışıréğaje Süpürmeyi bilmeyen, merdivenin altından başlar.
Pḣu demıqoáğe zie nım yigumeć yinı Evlenmememiş kızı olan annenin derdi büyüktür.
Ṕorer zımış'eştım baźexer ḱéĺıte Söylediğini yapmayacak olan, sinekleri sayar.
Psawnığer mıĺḱu yiku Yaşamak yeteri kadar mülktür.
Psem yinıbjıku gum tıriźeme mepeĺaye Canın gölgesi kalbin üzerine düşünce zıplıyor.
Pser sıdiğuiy şhafit, pkır arı ğerır Can her zaman özgürdür, bedendir sabit olan.
Psexexım gućeğu yiş'erep Can alıcı acımayı bilmez.
Psexexım pçe feş'ığe yiep Can alıcının kapalı kapısı yoktur.
Pšı yawsıze şıpkem ĺıḣuxerep Yalan söylüyorlar da doğruyu aramıyorlar.
Pšım wışımıguşüıć, şıpkem nemıpĺ yemıt Yalana sevinme, doğruya bakmamazlık yapma.
Psım wıxemıhew yesıće zebğeş'eştep Suya girmeden yüzmeyi öğrenemezsin.
Psım xeĺ mıjöm weşx ḱéşxmiy tığe ḱépsmiy yizefed Sudaki taş için yağmur yağsa da güneş doğsa da aynı.
Pšım yiwerıj şıpker yetxale Yalanın tortusu doğruyu boğar.
Psınćew śıhe zış'ırer ğepšeğoşüı Çabuk iananı kandırmak kolaydır.
Psır majö, şer mapşte Su kaynar süt mayalanır.
Psır psıĺakom deçexrep Su kaynağının dışından akmaz.
Psır zećeme apşe, aş maşü'eriy şeşıne Su herşeyden güçlü, ondan ateş de korkar.
Pşaşer zığedaxerer yieş'ağ Kızı güzelleştiren becerisidir.
Pşeḣuaĺem weşxır nah ş'exew réşü Kumluk suyu daha çabuk emer.
Pşeşe jemıanre şüz šešalere Kızın (Jemianre) ile kadının dırdırı
Pşeşejır pseĺıḣonçe Yaşlı kız kuru söğüt yaprağıdır
Pşığem yiof ćećırep Yorgun olanın işi bitmez.
Pşığer zıĺıḣurere jawṕ Yorgunun aradığı gölgelik.
Pşıse otenım jabze yişıćağ Masal anlatmak için güzel dil lazım.
Pşıse yedeurem wıpće yitrep Masal dinleyen soru sormaz.
Ptırem wırımıkey, kaıpxırer zışımığeğupş Verdiğine gururlanma, aldıklarını unutma
Rezençer themiy fegubjı Razı olmayan Allah'a da kızar.
Semerkew guáwem şhaqo kıxećı Ağır şakadan onur kırıcılığı çıkar.
Semerkewır şıpkem yizınıku Şaka gerçeğin yarısıdır.
Šeše meke mıwxıjır šıf ğej Bitmeyen yakınma sesi insanı yaşlandırır.
Šıf bzacer ye ĺıḣu Arsız insan bela arar.
Šıf gubjığem şenawt kıozı Sinirlenmiş insanın .... ağzından düşer.
Šıf šešaler sıdiğoćiy bırsırım yipçegu Asabi insan kavgaya yakındır
Šıf şenıçer şı yemılıç Huyssuz insan vahşi at gibidir
Šıfığer ehe pçağew zexeĺ İnsanlık herkesin hakkı var
Šıfım wışhağur ziwıxıće pšı wısınım déwıble İnsan bahaneyi bitirince yalana başlıyor.
Šıfım yişen yinasıp İnsanın huyu nasibidir.
Šıfır be šıfığe zıxeĺır maće İnsan çok, insanlığı olan az.
Šıfır mélaiç yićiy şeytan İnsan melek aynı zamanda şeytan.
Šıfır pş'e pşü'eyiğome ğogu dıtéh İnsanı tanımak isiyorsan, beraber yola çık.
Šıfır tığujep yizakow psewın yiĺećıştep İnsan kurt değil, yalnız yaşayamaz.
Šıfır zasere neşaner şen feḣu İnsanın alıştığı huyu oluyor.
Şawer šıqume ğase, yinı ḣume wıpćejeğu ş'ı Çocuğu küçükken eğit, dınışmanın olsun.
Şe neşü šıf yiwćrep Kör mermi insan öldürmez.
Şeceğuanem çıe ĺ'erer çeşıgumiy çıe maĺ'e Öğleyin üşüyen, gece de üşür.
Şef zimıe şıep Sırrı olmayan yoktur.
Şef zimıer déle Sırrı olmayan delidir.
Şemecır śaḱome arğenır nıko Tırpanı kör olanın, tırpan ağzı yarımdır.
Şenıçe daxer aḣşe mıqu Huysuz güzel ....
Şenımre akılımre nasıpım yizınıku Huy ile akıl nasibin yarısı.
Şhac yej feşöşe nıbjıku yiı' herkesin kendi cüssesine göre gölgesi var.
Şhem gur yiṕur Kafa kalbi büyütür, besler.
Şı aḣoğur tığujım téqo At sürüsü kurdu yener.
Şıble zıxemıt weşxiy şı' Şimşeksiz yağmur da var.
Şıenığer mıwpćexew kıwatı, mıwpćexew ṕaxıjı Ömrü sormadan verirler, sormadan alırlar.
Şıhat nepšır pšıwsınım feaz Yalancı şahit yalanda ustadır.
Şıhat şımıtew ćıfe wımıtı Şahidin olmadan borç verme.
Şınemre wıćıtemre zep Korku ile utanma aynı değil.
Şıpkem yiqoáće yinı Doğrunun söylemi büyüktür.
Şıpkemre pšımre zı ğogu zedıtétışüştep Doğru ile yalan aynı yolda yürümez.
Şıpkenığe zimıe nıbceğur piy şef Doğru olmayan arkadaş gizli düşman.
Şıpker maşü'emiy yistırep, psımiy yithalerep Doğruyu ateş de yakmaz su da boğmaz,
Şıpker rénew zı pçağem yit Doğru her zaman aynı yerindedir.
Şıtḣu nepšım şıpkağer yeqodıĺ'e Yalancı yağcının doğruluğu kaybolur.
Şıtḣu nepšır zićaser akılınç Yalancı yağcıyı seven akılsızdır.
Şıtḣu zıfeṕojınır délağ Kendini övmek deliliktir.
Şiṫur zegurımıome ḱur ćıṕe yiḱoşıćıştep İki at anlaşamazsa araba yerinden oynamaz.
Şöwır şıtew şöşığum wıĺımıab Bal varken şakere uzanma.
Şüğuálem yigu yiĺır şefı kıskanç insanın kalbindeki gizlidir.
Şüıhaftınır zerehafır zışımığeğupş Emanetin emanet olduğunu unutma.
Şüınćır nefıne ğewnef Karanlık aydınlığın belirleyicisidir.
Şüzımre ćıfemre zaşü'eğebıĺığuay Karın ile borçtan saklanmak zor.
Şxeğaxemće hantḣups lağeriy, lı ğejağeriy yizefed Karnı tok olan için çorba da et de aynı.
Şxın maćer haćeće kayığ Yemek az olunca inadına misafir gelir.
Thamıćağomiy yiğo yećı Fakirliğin de zamanı geçer.
Thamıćağor şefew kaqo Fakirlik gizlenerek geliyor.
Thamıćem yiguğe yinı Fakirin yolu büyüktür.
Thamıćer sıdiğuiy halel Fakir her zaman bonkördür.
Them wınaşö faş'ırep Allah'a tembih edilmez.
Them yinaye zışiferem yiakıl éxı Allah, kötülüğünü istediğinin aklını alır.
Tığuáqom wıćıte yiş'erep Hırsız utanmayı bilmez.
Tığuáqom yiĺeğurer zeće yiy Hırsızın her gördüğü kendisinindir.
Tığujır guşxo, bacer thağepš Kurt büyük yürekli, tilki yalacı.
Tım kıfiğeneğe mıĺḱum şıguğrer mewneḣu Babasından kalan mülke güvenen perişan olur.
Txığer thapem kıténe Yazı kağıdın üstünde kalır.
Uşew wıguşıenı nahiy uşew wızéqome nahışüı Akıllı konuşmaktan ziyade akıllı davranış.
Uşır ĺeşım téqo Akıllı olan güçlüyü yener.
Uşır yegupşısefe déler psıḣom zepırećı Akıllı düşünene kadar, deli dereyi geçer.
Uşıriy gubjım déle yeḣuĺ'e Akıllı da sinirden deli oluyor.
Waḣtem kuşhar yeğetako Zaman dağı parçalar.
We widağo adrem yemıḣon Kusurunu başkasına yamama.
We zemıpesrer hatırew nemıćım yemıt Kendine yakıştıramadığını, başkasına bedava verme.
Wegumre ćıgumre yazıfagu daferep Gökle yerin arasına sığmıyor.
Wepsewıfe yawbew zıĺ'eće zişıtḣu yaojrer nahıb Sağken dedikodusu yapılanın, ölünce iyilikleri daha çok anlatılır.
Westığe peneşümiy nefıne ḱétı Işığı az olan lamba da aydınlık verir.
Weş nah uş zereşıem wıémıḣıreḣış Senden akıllı olmasına
Weşüápşer jıbğem zeréşe Bulutu rüzgar gezdirir.
Wıağer zıḣujće tırkor kenejı Kesik iyileşince izi kalır.
Wıbalere šešalere pışeğu wımış' Dedikoducu ile şikayetçiyi arkadaş edinme.
Wıćıtenew zımış'erem yemıqu yeş'e Utanmayı bilmeyen uygunsuzluklar yapar.
Wıfayemiy wıfemıyemiy néwış nef keşışt İstesen de istemesen de yarın gün doğacak.
Wıfeqo zepıtme wıyane kıĺfığeriy kıwezeşı Sık sık yanına gidersen kardeşin bile usanır.
Wınağom yiĺaćer nej uj Ailenin tabanı (temeli) yaşlı başlılardır.
Wıneğo zéşenmiy thağepšığe yişıćağ Aileyi taşımanın da yalancılığa ihtiyacı var.
Wınem yikebzağe pçeupem kışéje Evin temizliği kapı önünden başlar.
Wınem yis ĺ'ıjır of keğan Evdeki yaşlı adam işini engeller.
Wıner ziyer bısım Evin sahibi ev sahibidir.
Wıneşö terez zerımıĺ wıner mewneḣu İyi aile olmayan perişan olur.
Wıpćejrem nahiy zewıpćırer sıdiğoćiy nah az Sorandan ziyade sorulan her zaman daha uzman.
Wıpšıwsın nahiy wıbzaḱome nahışüı Çığırtkanlıktan ziyade dilsiz olmak daha iyi.
Wışımıtḣumiy nıser değume kaĺeğuşt Övmesen de gelinin iyi olduğu görünür.
Wışxenew wağeṫısığeme nemıćım yilağe wimıpĺah Yemeğe oturttularsa başkasının tabağına bakma.
Wıwtaşöme yemıqur ĺebeku Şımarırsan kötülük bir adım yakınında
Wıxewko pşü'emıyiğome wıpćej Yanlış yapmak istemiyorsan sor, soruştur.
Wıyane wımığeheram, wiĺfığe wıémıbg Anneni haram görme, çocuğunu ilenme.
Wigu jı debğeć pşü'eyiğome wipḣu yešaš Rahatlamak istiyorsan kızına söylen.
Wiğuse deyme wımıs Eşin kötüyse, cahillik sende.
Wiĺepk bğepıwtme werwerew pşhe weğepıwtıjı Soyunu değersizleştirirsen, kendini de değersizleştirirsin.
Wiqoáće wırıkeyew wıtıgum wimıh Yürüyüşüne güvenip ortalığa çıkma.
Wiśıhe zıtémıĺım wişef femıoát Güvenmediğine sırrını söyleme.
Yibem yićıgu şteğoşüı Yetimin toprağını almak basit.
Yicıbe yiz, aw yişhe nećı Cebi dolu, lakin kafası boş.
Yićıu dışe yićeğ çemçüy Üstü altın altı inek gübresi.
Yigupşısaćer yiguşıać Düşünme şekli, konuşma şeklidir.
Yiĺeğurer zeće zıotejrer déle Gördüğü her şeyi anlatan delidir.
Yine yipćığemiy femıyem şıpker yiĺeğuştep Gözünü çıkarsan da istemeyen doğruyu görmez.
Yisır halelme wıner nefın Evdeki helal ise ev aydınlıkır.
Yiş'erem nahıbe yeo Bildiğinden dah çok anlatıyor.
Zı ğogu zedıtétxem yağomıle zı Aynı yolda olanların yiyecekleri birdir.
Zı ĺıfığeriy ĺıfığipş'ıriy nım yizefed Bir çocuk da, on çocuk da anne için aynıdır.
Zı şıpker pšişem téqo Bir doğru yüz yalanı yener.
Zı uĺher goşığuaye Bir lokmayı bölüşmek zor.
Zıbzegu papšem «sıḱélışt» ṕew oğuş'eğu wımış' Sivri dilliği yeneceğim diye, muhatap olma.
Zıgorem yimığaperer ĺ'eğax Hiçbir derdi olmayan artık ölmüştür.
Zıgu guşxor kuşhe şıgum nesı Yüreği büyük olan dağın zirvesine ulaşır.
Zıgu kabzem yinepĺeğu zeuxığ Kalbi temiz olanın yüzü açıktır.
Zıgu kıpfemışüır neçapem kıpfıćepĺı Kalbi senin için iyi olmayan kaşının altından bakar.
Zıgu mıqodrem sıd fede ofiy xećıṕe kıféğotı Moralini kaybetmeyen her türlü işten çıkacak yolu bulur.
Zıgu mıqodrer ḣotborenmiy kıxećıjı Moralini kaybetmeyen tipiden de çıkar.
Zıgu şüı yimıĺır guśefeş'ıl Kalbinde iyilik olmayan alıngandır.
Zıguće rehatım yiçıye aşüı Kalben rahat olanın uykusu tatlıdır.
Zıje zımığewçürer yawceğu Ağzını durdurmayan sevimsiz olur.
Zıĺapse mıwbağe çıǵır meğu Kökü sertleştirilmeyen ağaç kurur.
Zızğetḣenır zićasem yimıĺḱu pḣahiteku Keyfine düşkün olanın malı dağılır.
Zızığeşxećığem aşüıriy şıwğeriy yizefed Karnı tok olan için tatlı da tuzlu da aynıdır.
Zızımıpĺıherer meğoáşe Etrafına bakmayan yolunu kaybeder.
Zızışü'eşır guşıeğu wımış'me nahışüı Kendini akıllı sanan ile konuşmamak daha iyidir.
Zicıbe nećır ḣunćaqom şışınerep Cebi boş olan, soyguncudan korkmaz.
Ziguğe yinım yebenığuáy Yüreği büyük olanla güreşmek zor.
Ziğo ḣuperer meşüjı Zamanı son raddeye gelen çürür.
Ziof ćećırem ş'ıće yeş'e İşini bitiren iş yapmayı bilir.
Ziş'ıće pş'ere ofır ofep Yapmasını bildiğin iş iş değildir.
Zişüz bzacem yicexeşüáće mıl katibl şızetéĺ Karısı arsız olanın kapısının önü yedi kat buzludur.
Zişüz bzacem yiwıne hedağe yit zepıt Karısı arsız olanın evinde her zaman ölü ağıtı vardır.
Zişüz ĺ'erem yicenıko maşü'e meqoáse Karısı ölenin ocağının ateşi söner.
Zizakow psewrer ğuneğum şahe Yalnız yaşayanın ömrü komşuda geçer.
daxem ḱimış'ırer ayem ḱiş'ıştep Güzelliğin yapmadığını çirkinlik ( kötülük) yapmaz 
kemıterezırer keterezıştep yiwıjı yić Düzelmeyen, düzelmez uğraşma
şüı zıfapş'erem yemıḣonıj Yaptığın iyiliği başa kalkma
Guşıe zıgurımıorer harıĺf Laftan anlamayan kğpek soyu
Sabıyir oáftiy zéğeoftej ocuğa iş buyursonra kendin yap
Wape cendırem wıfemdehaşx Önünde tökezleyene gülme
Yigure yişöre zep İki yüzlü
Wızşımışım wışıtığuj Bilinmediğin bir yerde kurt zannederler


ŞÜKITĹEAS